Jendea engainatzeko modu asko daude, eta ospetsuenetako bat piramideko iruzurrei esker da. Piramideko iruzurra negozio mota bat da, parte hartzaileak beste partze hartzaile berri batzuk bilatzen dute sare bat sortuz eta parte hartzaile berri horiek onurak sortzen ditu lehenengoei. Normalean iruzur horiek produktuaren baten salmentan ezkutatzen dira, baino benetan garrantzitsua da parte-hartzaile berriak aurkitzea. Iruzur hauek geroz eta zailagoak dira ezkutatzeaz, teknologi berriarengatik, baino betidanik egongo da iruzur bat ekonomiaren historioan oso garrantzitsua izango dena: Bernie Madoff, iruzur piramidal handiena egin duen pertona.
Bernie Madoff, Wall Streeteko pertsonarik garrantzitsuenetako bat. Iruzur piramidal esker, 65.000 millioi dollar lortu zuen.
Inguruko pertsonen arabera , pertsona miresgarria eta konfiantzazkoa zen, horri esker askoz errezago egiten zitzaion iruzur piramidalari jendea gehitzea.
Bernie jende asko engainatu zuen promesa handiekin, eta enpresa handiak eta jende boteretsua iruzur egitera iritsi zen. Beraren finantzariek konfiantza asko zuten harengan, eta pertsona oso boteretsua zen.
Bere iruzir piramidala “Ponzi” modelokoa zen, lehenengo jende inbertitzaile talde bati produktu bat saltzen zion, gero inbertitzaile gehiagoren bilatzen zuen, eta diru horrekin itzultzen zion dirua lehenengo taldeari, horrela jarraian.
Espero bezala, gezurra ezin zuen betirako iraun. 2008. urteko krisian merkatua ase egin zen eta enpresek ez zuen inbertitzaile berriak aurkitzen piramidea kolapsatzen. Hainbat milioidunek 7.000 milioiko balioa nahi zuten atera, baino kopuru oso handia zen eta iruzur bat zenez, ezin zuen estali bere gezurra ondorioz iruzurra agerian geratu zen.
Bere seme-alabek salatu zioten, eta 150 urte kartzela-zigorra jarri zioten. 2021eko apirilaren 14an hil zen, munduko iruzurrik handienaren buru izatera igaroz.
https://www.sdelsol.com/blog/tendencias/estafa-piramidal-que-es-y-que-tipos-existen/
https://elpais.com/diario/2008/12/13/economia/1229122808_850215.html
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina
Oharra: blogeko kideek soilik argitara ditzakete iruzkinak.