MODA

                Moda etengabe aldatzen doan gauza bat da, hau da, aldi zehatzetan esaten duen arropa, osagarri … janztera edo egitera bultzatzen gaituena, baita gure gorputzak nolakoa izan behar duen esaten duena. Bereziki marketin-tekniken bitartez sortu eta zabaltzen da mundu osoan zehar.

            Enpresa asko, modaz baliatzen dira eta momentu edo aldi horretan gehien erabiltzen den produktu horiek saltzen dituzte irabaziak handiagoak direlako. Berriz, “modaz pasata” geratzen den produktu hori saltzeaz utziko dute dirua galtzea besterik ez delako.

            Garai bateko moda adibidez, emakumezkoak edertasuna transmititzeko gizenak egon behar ziren. Horregatik denda guztiak, egoera horretaz aprobetxatuz, saltzen zituzten arropak taila handikoak ziren.

            Gaur egun berriz, moda guztiz aldatu da, eta orain oso argala egotea da ederrena. Aldizkari, telebista edota sare sozialen bidez egiten duten marketinarekin lortzen dute guk gorputz hori eduki nahi izatea, burua jaten digutelako eta gure beharren barruan sartzen delako polita egoteko ezinbestekoa dugun gorputz argal hori edukitzea. Eta horrelako beste milaka eta milaka adibide arroparekin. Baina fisikoa al da eder egiten gaituena? 

TURISMOA INDARREZ BERPIZTU DA

Orain dela egun batzuk irakurri nuen, Donostia 2017ko Europako helmuga onena izateko izendatu dutela, Europako beste hainbat hirirekin batera postu hori lortzeko borrokan dago. Azken urteetan une latzak igaro dituzte turismoan, hirugarren sektorea baita krisia gehien sumatzen duena, baina poliki-poliki turismoak indarra hartu du eta emaitza ikusgarriekin berpiztu da.

Datuetan begiratzea baino ez dago, Eustaten datuen arabera, turista kopurua eta haiek pasatzen dituzten gauen kopurua gorantza doa etengabe. Gipuzkoan izan da hazkunderik handiena, % 9, 1  egin du gora bidaiari kopuruak. Gainera, atzerritarrak izan dira gure txokoak gehien bisitatu dituztenak, alemanak, ingelesak eta italiarrak ain zuzen ere. Turismo nazionalean aldiz, madrildarrak eta katalanak izan dira gehien etorri direnak.

Turismoak lan berri pila bat eskaintzen ditu eta langabezi tasa jaisteko aukera bikaina, baina dena ez ain ona, lan horiek gehienetan aldi txiki baterako bakarrik izaten baitira gehienetan. Baina ekonomiari begiratuta turismoaren hazkunde honek onura ugari ekarriko ditu. Ondorioren bat ere atera dezakegu, jendearen poltsikoetan diru gehiago dagoela edo egoerak apur bat bada ere onera egin duela, azken urteetan bidaiatzea luxuzko zerbait bihurtu baita familia askorentzat.

ELEKTRIZITATEAREN IGOERA

 

 

        Mariano Rajoy gobernuan jarri zenean elektrizitatearen prezioa garestia zen baina, hauteskundeak berriro irabazi zituenean, Rajoiek ez du ezer egin elektrizitatearen arazoa gelditzeko eta ez hori bakarrik, gainera, elektrizitatearen prezioa igo du.

       Nire iritsiz, elektrizitatearen prezioa igotzen jarraitzan badu, iritsiko da egun batean inork ezingo duela elektrizitatea eduki etxean, aberatsek bakarrik edukiko dute elektrizitatea ordaindu ahal izango dutelako.

       Beste arazo bat ere badago, jendeak elektrizitatea bakarrik ez dute ordaintzen, ura, gasa eta beste gastu batzuk ere ordaintzen dituzte. Jendeak beraien soldataren erdia gastatzen badute elektrizitatea ordaintzen beste gastuak ordaintzeko dirua ez dute edukiko eta elektrizitatea kendu beharrean beste gastu garrantzitsuak kenduko dizkiote, adibidez, ura.

      Hori guztia aldatzeko irtenbide batzuk aurkitu behar dira, adibidez, elektrizitateraren prezioa jaistea, baita ere, elektrizitatearen prizioa baxuagoa ateratzeko eguzki plakak jartzea gomendatuko nuke, ez bakarrik elektrizitatea jaisteko, kutsadura gutxiago izaten lagunduko zuten eguzki plakak.

DONALD TRUMP

Gobernu berria osatzen hasia da dagoeneko Donald Trump eta hartu duen lehenengo erabaki polemikoa osasunari buruzkoa da, azken mandatuan Obamak zuen osasun plana bertan bera uztea erabaki du. 

Azken lau urteetan, Obama osasun zerbitzuak denontzat eskuragarri bihurtzen saiatu da. Estatu Batuetan osasun zerbitzuak pribatuak dira eta Obama hori aldatzen ahalegindu zen. Obamaren garaipenarekin gauzak aldatzen hasi dira, plana bertan behera geratu da Trumpen erruz. 

Trumpek, ez du berdintasuna nahi baizik eta osasungintza aberatsen eskubide bat izatea, diru gehiena dutenak direlako.

Nire iritziz, Obamaren plana eredu bezela hartu beharko lukete politikariek eta berdintasun bat lortzen saiatu. Estatu Batuak munduko potentzia garrantzitsuenetako bat izan da, harrigarria da beharrezko zerbitzu bat ez eskeintzea. Denborak esango du nora eramaten duen Donald Trumpek gobernu edo ekonomia.

MONOPOLIOAK

Oraingo honetan, artikulu hau idazteko monopolioen inguruko informazioa bilatu dut interneten eta wikipedian honako hau aurkitu dut: Ekonomian, monopolioa (grekeratik, mono -bat- eta polein -saldu-) dagoela esaten da merkatu batean ondasun edo zerbitzu baten eskaintza enpresa bakar baten esku dagoenean. Adibidez, urrutiko herri bateko okindegiak monopolio bat osatzen duela esan daiteke, bera baita herri mailako merkatuko ogi-saltzaile bakarra. Ondasuna eskaintzen duen enpresak, monopolista izena duena, merkatu-botere handia hartzen du, merkatuko salneurria eta eskaintzen den kopurua bere mendean dituelako, bereziki ordezko ondasunik eta merkatu-kuota kenduko dion lehiakiderik ez dagoelako eta monopolio iraunkorretan beste enpresen sarbidea sarrera-hesien bitartez eragozten delako. Hala ere, prezio igoera batek eskaria gutxitzen duela hartu behar du kontuan monopolistak. Enpresaren etekinak maximotzen dituen prezioa eta eskaintzen den kopurua jakiteko, monopolioaren eredu mikroekonomiko bat garatzen da, kostuak, eskaria, ekoizpena eta prezioa biltzen dituena. Monopolioak merkatuan ezartzen duen kontrola, oro har prezio altuagoak ezarriz eta kopuru txikiagoak eskainiz, eta sektore bateko enpresen arteko konkurrentzia ezak ekar dezakeen prezioen gehiegikeria eta produktuaren kalitatearekiko utzikeria direla eta gaitzetsi egin ohi da monopolioen existentzia. Horrela monopolioak ezabatu edo gutxienez arautzeko gomendioak, konpainien arteko lehia bultzatu eta efizientzia handiagoa lortzearren, egiten ohi dituzte ekonomialariek.

Nire iritziz monopolioak egotea, orokorrean gizarte osoarentzako ez da onuragarria, boterea edo negozio horretatik ateratzen duten etekina gutxi batzuentzako delako eta hori ez zait bidezkoa iruditzen, guztiek eduki beharko genuke eskubidea nahi dugun merkatuan eta negozio motan sartzeko eta horretatik etekina ateratzeko. Berdina oligopolioen inguruan, gaizki iruditzen zait empresa gutxi batzuek merkatu osoaren boterea edukitzea, Espanian gertatzen den bezela  elektrizitatearekin. Ez ditut positibotzat jotzen enpresen joera edo jarrera horiek. Nire iritziz merkatuak lehia askea behar du izan, lehia perfektu bat bermatu behar da, nahikoa lehia egoteko enpresen artean eta  merkatuak bere funtzioa egitea kantitate eta prezioak erregulatuz. Eta erabat baztertu beharko genituzke lehia inperefektuko merkatuak ez direlako denentzako onuragarriak eta talde honetan sartzen dira: monopolioak oligopolioak eta lehia monopolista.

 

Kasu honetan egokia iruditzen zait Europear Batasunak hartzen duen postura hori, horrelako merkatu eredu motak baztertzearena eta enpresen arteko lehia perfektua bultzatzearena, horrela prezioak eta kantitateak egoki erregulatzen dira eta ona da guztientzako. Lehia inperfektuan hori ez zen posible izango enpresa batek edo enpresa gutxi batzuek produktu baten gaineko kontrola edukitzean nahi duten prezioa jarriko dute eta hori, argi dago kontsumitzailentzat ez dela bat ere onuragarria.

BIDEZKO MERKATARITZA

Bidezko merkataritza garapen bidean dauden herriek merkataritza egitura nagusian duten esplotazio-egoerari aurre egiten dion gizarte mugimendu eta ekimen ekonomikoa da.

Zenbatetan galdetu gera produktu baten ordaintzen dugun diru kantitatea nora joango den?

Zenbatetan pentsatu, beste herrialdeetan lan eta lan dabilen jendea zenbat diru kobratzen dute?

Gai hau aukeratzearen arrazoia gabonetako oporretan telebistan notizietan esan zuten modura, jende asko miseria gorrian bizi direla, kobratzen duten diru "kantitateagatik".

Lan hau egitea oso interesgarria iruditzen zait, hainbat gauzei garrantzia emateko. Askotan ez gera ohartzen besteen egoeraz eta inguruko gauzaz arduratzen gera soilik.

Herrialde askotan jendea esplotatzen dute lan eginez, zein gazte zein heldu ... jarraian horren konpentsaziorik ez daukate. Adibide oso garbia Colombia da, kafe asko ekoizten dute eta herrialde askotara bidaltzen dute produktua. Lan ordu gehiegi sartzen dituzte, beraien bizitza alde batera utziaz. Aukera kostua gertatzen dela ikusi dezakegu, lan egin behar dute beraien bizitza aurrera eraman ahal izateko eta berriz, beste hainbat gauza alde batera uzten dituzte, familiarekin denbora gehiago pasatzea adibidez. Gaur egungo multinazional handiak, produktua diru oso baxu batean ekoizten diete horrelako herrialdeei, langileen baldintzak kontuan eduki gabe, ondoren beraiek prezioa igotzeko eta onurak askoz handiagoak izateko, ingurumenean pentsatu gabe.

Horrelako multinazionalek egiten dutenarekin ez nago batere ados, beste batzuk esplotatuaz, beraien onurak izugarriak direlako, horrela ez goaz inora, hori ez da bidea.

Bidezko merkataritzaren egitekoa produktua saltzerakoan irabazitako diru kopuru hori ekoiztu duten herrialdeetara bidaltzea da, horrela hango pobrezia murriztuz eta garatuz. Horrelako metodoek gauza POSITIBO asko ematen dituzte, horregatik pentsatzen dudan modura, jendeak gehiago erosi beharko luke horrelako dendetan, jakinez dirua ondoren zuzenean langileentzat doala. Elikagaien antzera, zapata askokin ere gertatzen da, arroparekin ...

Honen konklusioa, horrelako metodoak gehiago bultatzea da, ekonomikoki mundua askoz banatuagoa egoteko eta ez multinazional gutxi -handi batzuk "munduaren" kontrola eramatea, nahiz eta jakin honekin bakarrik ez dela ekonomia guztia aldatzen ... faktore asko daude, horrelako gauzak bultzatzen dituztenak.

Erakunde asko daude gaur egun, umeen egoeraz arduratzen direnak, lan-laguntza asko antolatzen dituzte, hainbat gauza prestatzen lagundu ahal izateko.

Nire ustez umeek hainbeste lan egitea txikitatik debekatua egon beharko lirateke, hau da legeren bat jartzea edo ... Txikitan gauza basikoak ez badira ere, irakurtzen, idazten, batzen ... jakin beharko lukete, eta arduratzen didana, zenbat ordu pasatzen dituzten lanean, beraien osasuna arriskuan jarriaz.

Beraz argi eta garbi ikusten den modura, ni horrelako herrialdeak laguntzearen alde nago, eta ez bakarrik hitzez baizik eta ekintzez! Nire ametsetako bat urte pare bat pasa ondoren horrelako herrialdeetara bidaiatzea da, lagundu ahal izateko, nahiz eta modu xume batean izan, guztiak gure aldetik jarri ezkeroz guztia askoz hobeto joango da, HOBETO GUTXI EZER BAINO !!  GOGORATU ! Hau ez da biztanleriaren %80ak nahi izatea baizik eta horretarako bideak egin, mugitu, .... HAIN ERREXA IZANGO BALITZ, askok eta askok nola emango genion buelta honelako bola borobil bati ...

Zure Enpresa Sortzea Gomendagarria?

Enpresa pertsonalak sortzea lana edukitzeko modu ona iruditzen zait, baina es osotasunean. Ez zait asko gustatzen, gastuak oso handiak direlako eta horrrelako bat sortu behar duzunean, normalean paroan zaude edo ez zaude ekonomikoki oso ondo. Batzuetan estautak diru laguntzak ematen dituzte, baina, gastu kopurua oso altua denez ez du askotarako balio.
Adibide batekin hobeto azalduko dut. Goazen imaginatzera okindegi bat sortuko dugula. Ez dugu beharrezkoa den dirua eta bankuari mailegu bat eskatuko diogu. Horretarako gure gastu guztiak zenbat behar ditugu: obrak egin behar dira, ura instalatu beharda, argiaren korrientea instalatu behar da, mailak, aulkiak... erosi behar dira, kafeaa erosi beharda, ogia erosi beharda, esnea erosi behar da, goilarak, labanak, sardeskak... erosi behar dira eta basoak, teterak, kafe-tazak... Hauek dira gutxi gora behera hasierako gastuak. Zure enpresa haurrera ateratzen bada, mailegua ordaintzeko eta zure soldata edukitzeko gahi izango zara. Baina ez duzu bajarik, ez dituzu oporrak eta zure enpresak dituen salmenten arebarako soldata edukiko duzu. Aurreko faktoreak gaizki ateratzen bazaizkizu zure enpresa itxi egin beharko duzu eta diru galera izugarriak izango dituzu. Horregatik ez det gomendatzen lan mota bezala.

Protekzionismoa Amerikan

Donald Trump, Amerikako Estatu Batuaren presidentea bihurtu zen 2016ean egindako auskundeetan. Hillary Clinton-en aurka egon zen. Irabazteko posibilitate gehien zituena Hillary zen, baina, pronostiko guztien aurka Donald Trump atera zen garaie.
Donald Trumo-ek ez ditu politika ikasketarik, baina, diru asko du. Irabaztea lortu du, herriari babestasuna emateko gai dela azaltzen zuelako eta arazoak nondik zetozen esaten zuelako. Adibidez: esaten du, trafikanteak eta drogadiktoak Mexikotik etortzen direla eta hori konpontzeko, harresi luze eta altu bat  eraiko duela.

Donald Trump, nire ustez, ez du munduko potentzia handiena gobernatzako gaitasuna. Amerikako Estatu Batuetako ekonomia obetzeko, protekzionismoa erabiliko du. Bertako ekonomia babesteko teknika hau, aduanen zergak igotzea da eta horrela zure herriko produktuak erosiko dituzte biztanleak. Teknika hau Amerikako Estatu Batuentzako onuragarria izango da, baina, beste herrialdeentzako galera handia izango da. 

• https://www.google.es/search?q=donald+trump&espv=2&biw=1242&bih=602&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjP6ZuNvLrRAhVK9mMKHdPtBlMQ_AUIBigB