2022(e)ko otsailaren 28(a), astelehena

Inflazioa inoiz baino garaiago bukatu du


Inflazioak gehien aipatutako kontzeptu ekonomikoa izan da 2021. urtean eta ez arrazoi oso positibo batengatik, izan ere, INE Espainiako Estatistika Institutuaren arabera, inoiz ez da hainbeste igo urte bakar batean, %6’5era iritsi baita Euskal Herrian. Inflazioaren barruan, urte hontan gehien ai`patutako alderdia energiarena izan da non gehien igo den elementua izan da, argindarra adibidez. Zorionez Urtarrilean lehengo urtearen azpitik gaude oraingoz, izan ere, lehengo urtean garestitze handiarekin hasi zen.


OCU kontsumitzaileen elkarteak azaldu du aurreko urtean argindarra %41 gehiago ordaindu egin dela; argindarraren igoerak petroleoarena pixka bat ezkutatu egin du, izan ere, asko garestitu egin delako nahiz eta abenduan pixka bat apaldu egin den, Covid-aren igoeraren ondorioz (omikrona), hala ere,  INEk azaldu digu duela bi urteko abenduan baino %25’5 garestiago dagoela. Bestalde, beste arlo batzuetan inflazioa nahiko erregularra jarraitu du, arropetan eta oinetakoetan adibidez.


Labubilduz, datuei erreparatuz, urte nahiko txarra izan dela esan dezakegu inflazioarekiko, argindarraren eta petroleoaren igoera izugarriarengatik batez ere, zeintzuk urte osoan “trending topic” izan direla esan dezakegu Euskal Herrian eta bai Espainian. Espero dut 2022a prezioak apalagoak izan daitezen.


Oier Muñoa


KONTSUMOAK BULTZADA HARTZEN DU



Gizartean kontsumoa zerbait normala ikusi dugu betidanik eta gehienbat gizarte kontsumista batetik etortzen garelako. Denek dakigunez pandemia nazkagarri honek gizarteak kontsuarekiko geneukagun erlazio mudoko hori aldatzea lortu du. Pandemia baino lehen gastuak ikusi egiten genietuen krisi bat sufritu genuelako 2008-eko krisia, baina pandemiak dena uste genuen bezela ez zela demostratu digu. Pandemiak dirua hobeto kudeatu eta gordetzen erakutsi digu, modu horretan momentu zehatz batean gastu handiei aurre egiteko modu izango dugulako. Horregatik, datuek esaten dutenez, 2019-eko gabonetan familiek gastatu zuten media eginez 554 euro ziren eta aurten familiek 613 euro gastatzea espero da. Aurtengo zenbakiek 2019-ko gastuak baino %14 altuagoak dira, beraz nik uste dut pandemia hasi zenetik bi urte pasa direnez gendeak ekonomia asko hobeto dela uste du, orduan gastatzen hasten dira. Pandemiaren neurrien absentzia edo kapritxoak erosteko gogoak.


Gaur egun ikusi daitekenez, online dendak gende askorengatik erabiltzen dira eta horrek gendeak gehiago kuntsumitzera eramaten dute. Gendeak klik bat eginez beraiek nahi duten arropa egun batzuetan etxean edukiko dute, dendek erosketa metodo hau sustatzea interesatzen zaie, horrela birusari beldurra dion gendeak eskatutako produktua etxean edukiko du eta gendearekin toki txiki batean kontaktuan egotea saihesten dute.


Azkenik, gendeak produktu bat erosi baino lehen, produktu hori ingurumenerako jasangarria den konprobatzen dute. Faktore garrantzitsu bat bihurtu delako, gaur egun askotan horrelako produktu mota asko aurkitzen dira, markek saltzeko beste modu bat delako. Beraien helburua erosleek arrazoi ezberdinengatik erostea da.


Informazio iturria:

https://www.lavanguardia.com/economia/20211119/7872963/gasto-navidad-crecera-14-encima-nivel-prepandemia.html


AITOR HOLGADO

BLACK FRIDAY

Black friday deitutako eguna, azkeneko urtetan hedatu den mugimendu bat da. Eta mugimendu hau, oso eztabaidatsua izan da. Gehiengoei gustatu zaien mugimendu bat da, izan ere, egun haietan nahi ditugun gauzak oso merkeak egoten dira, eta beraz, diru piska bat aurrezteko balio du egun hori. Baina hain eztabaidatsua izan da, mugimendu hau enpresa handiek hasitako mugimendu bat delako, eta komertzio txikiari min handia egin dion mugimendu bat delako.


Beherapen hauek, azaroaren azkeneko astean izaten dira, eta mugimendu hau sortu da, aste hori urteko hilabete txarrenetik aste txarrena zelako salmentei begira. Hain txarra zen azaroa, ez daudelako urtaro baten ondoren egoten diren beherapenik, eta hilabete baten ondoren gabonak hasten direnez, gauza asko erosi behar direlako. Bestalde, esan bezala aste hau azaroko aste txarrena zen, justu gabonak aurretik delako aste hau eta jendeak esan bezala aste honetan hilabeteko beste astetan baino gehiago itxaroten delako gabonak izatea gauzak erosteko. Beraz, Black Friday-a sortu baino lehen jendeak ez zuen aste honetan ezer erosten.


Ondorioz, enpresa handiek, aste honen arazoa begiratuz, Black Friday izeneko mugimendu bat egitea pentsatu zuten, ostiral batean prezioak asko jaitsiz, horrela jendeak gauza asko erosteko eta urteko aste eta hilabete txar hori piska bat konpontzeko. Urte gutxi batzuk ondoren mugimendu honen arrakasta ikusita, enpresa berdinek mugimendua egun batetik asteburu oso batera zabaltzea erabaki zuten.


Mugimendu hau, lehen esan bezala, kometzio txikia asko mintzen du. Izan ere, enpresa handi hauek izugarrizko produkzio handiak egiten dituzte, eta beraz, nahiz eta gauzak oso merke saldu etekinak aterako dituzte gutxi badira ere. Horrela, esan bezala nahiz eta etekin gutxi izan, etekin txiki horiek guztiak (milioika etekin txiki direnez) juntatzerakoan, etekin handiak lortzen dituzte. Baina komertzio txikiak ez dituenez hain produkzio handiak egiten, ezin dituzte horrelako beherapenak egin arrazoirik gabe (urtaro baten bukaeraren ondorioz soberakinen beherapenak dira adibidez arrazoi bat). Horren eraginez, jendeak enpresa handietan beherapenak daudenez eta denda txikietan ezin dituztenez egin, enpresa handiek dituzten produktuak erosten dituzte.


Wikipedia

La razón

Comercio y justicia (Black Friday-aren aurretik zegoen ikuspuntua (2009))

MARKEL HERNANDEZ

Espainiako pertsona dirudunenak:

Espainia mundu guztiko ekonomia potenteenetariko bat da, 14.a konkretuki. Berezia da espainiaren kasua, 47.000.000 biztanle baitdituelako eta espainia ez delako handia potentzia handienekin alderatuta.


Espainia empresa handi eta efizienteko estatu bat da. Beste puntu indartsu bat esportazio oso handiak egiten direla iberiar produktuen gatik, gehien bat produktu gastronomikoak izaten dira. Urdaiazpikoa eta olioa nabarmenenak dira. 


Amancio Ortega, Sandra Ortega, Rafael del Pino, Juan Roig eta Juan Carlos Escotet espainiar estatuko pertsona dirudunenak dira. badaude pertsona gehiago non izendatu ditudan pertsonen antzeko banku kontuak dituzten bainon denak esaten baditut  oso lista luzea izango zen.


Dudarik gabe Amancio ortega espainiar pertsona dirudunena da. Amancioren botere ekonomikoa izugarri handia da eta mundu osoko pertsona dirudunenetako bat da. Bere boterea  67.000.000.000 eurotan dago baloratuta. Amancio Inditex moda empresaren jabea da bertan zara, bershka, pull & bear, springfield eta horreloako empresa askoditu barne.


Sandra ortega espainiako emakume dirudunena da eta espainiako 2 pertsona dirudunena bere aitaren atzetik. Bere boterea 6.300.000.00 eurtan kalkulatuta dago. Sandra inditexen egiten du lan. Bere inditexen zatia bere ama hil zenean erentzia bezala jaso zuen.


Rafael del Pino, Juan Roig eta Juan Carlos Escotet erebai empresaburu paregabeak dira eta huen boterea izugarri handia da bainon sandra eta amanciorekin ez dute zer egin lehiaketa hortan.



Informazio iturriak:

https://atalayar.com/content/fortalezas-y-debilidades-de-la-econom%C3%ADa-espa%C3%B1ola-ante-el-reto-de-la-digitalizaci%C3%B3n

https://www.elperiodico.com/es/economia/20211103/lista-forbes-2021-espana-12584875

https://forbes.es/listas/93410/lista-forbes-2021-estas-son-las-personas-mas-ricas-del-mundo/

baita wikipedia erebai


HARITZ GOÑI


Zoriontsu izateko behar den soldata

Hainbat ikerketa egoera ekonomikoaren eta zoriontasunaren arteko lotura bilatzen saiatu dira, eta emaitzak ez dira diruditen bezain bistakoak.

Ikerketek jendeak zoriontsu izateko behar duen soldata seinalatu dute, diruak zergatik ez gaituen espero bezain zoriontsu egiten aztertu dute eta zure dirua zoriontsu izateko gastatzeko modu idealak ere planteatu dituzte. 2010ean Daniel Kahneman eta Angus Deaton Princeton ikertzaileek egindako ikerketa ezagun batek aurkitu zuen pertsonek zenbat eta diru gehiago irabazi orduan eta zoriontsuago sentitzen direla, puntu bateraino, Kahnemanek eta Deatonek pertsona bakoitzeko 75.000 dolar inguru kalkulatu zituztela Estatu Batuetan garai hartako soldata baterako, 66.900 euro inguru zuzeneko transposizioan, nahiz eta beste desberdintasun batzuk kontuan hartuta, hala nola gure existentzia edo osasun maila ez. Oro har, 4.000 eta 5.000 euro artean hilean. Oinarrian dagoen ideia da oinarrizko beharrak asetzeko dirua behar dugula, hala nola arreta medikoa eta bizitzeko leku seguru bat. Ondoren, Maslowren piramidearen ildotik, beste behar batzuk gehitu behar zaizkio, autoerrealizazio-puntu batera iritsi arte. Puntu horretan, diru gehiago ez da aldatzen pertsona batek nolabaiteko finantza-askatasuna duenean estutasunik ez sentitzeko.


Gai honi erantzunak bilatzen zizkion beste ikerketa batek beste ikuspegi bat egin zuen, eta ondorioztatu zuen gizakiok zoriontsuak garela, baldin eta gure inguruneak baino gehiago kobratzen dugulako ziurtasuna badugu. Hori gertatzen da beste pertsona batzuekin alderatzeko joera ebolutiboa dugulako.


Ikerketek iradokitzen dutenez, gure ikaskideen bizi-maila bera ezin dugula mantendu sentitzen dugunean, zoritxarreko sentitzen gara. Ohiko eszenaren antzeko zerbait, non pertsona batek autoa aldatzen duen auzokoaren berria ondoan aparkatuta ikusten duenean.



JJON GOIENETXE




GARBERAREN BERRIKUNTZAK


Garbera eleva hasta los 115 millones de euros el presupuesto para su  ampliación | El Diario Vasco

Donostian edo gertu bizi garen guztiok dakigu zer den Garbera, eta guztiak ohartarazi gara honek egin dituen berrikuntzetaz. Berrikuntza hauek Azaroak 24ean ireki dira publikora. Oso deigarriak suertatu dira berrikuntza hauek hiritarrentzat, gainera, negua datorrela kontuan hartuta, arratsalde bat pasatzeko toki egokia dirudi merkataritza-gune honek. Baina, errentagarriak izango dira berrikuntza hauek Garberarentzat?


Berrikuntza esanguratsuenak hauek dira: zinemak, Donostian ez zeuden janari lasterren hainbat jatetxe etab. Jendeari atentzioa gehien deitu dioenetako gauza bat zinema izan da, gainera, luxuzko zinema bat bezelakoa delako; beraz, naiz eta Donostian hainbat zinema egon jendea erakartzen du. Baina badu beste arazo bat, edo hobe esanda etsai bat,  gaur egun hain famatuak diren eta hainbeste erabiltzen diren online pelikulak eta serieak plataformak, Netflix adibidez. Plataforma hauek erosotasun bat eskaintzen dute, etxetik desplazatu behar ez izatea, ahala ere, oraindik badago jende mordoa zinemara doala, estrenoak ikusteko edo gustatzen zaiolako; baina baliteke denbora pasa ahala zinemek errentagarritasuna galtzea.


Era berean, jatetxe askok ere badute etsai berri bat, Globo, JustEat edo horrelako empresa berriak, janaria etxera ekartzen dizkizutenak, bide batez ez dira hain etsai handiak izan ere, jatetxeen janaria eramaten dute beraz jatetxeek dirua irabazten dute, baina jatetxearen lokalaren errentagarritasuna jaisten da jendea ez delako han jatera joango. 


Zorionez, oraindik gutxienez, ez Netflix-ek ezta Globok ez dituzte betiko negozioak zapaldu. Beraz, Garberaren berrikuntzak arrakasta handia izango dutela uste dut, gauza berriek beti deitzen dutelako jendearen atentzioa, gainera, oraindik berrikuntza asko egioten hari direlako.


ITURRIAK:

https://www.ccgarbera.com/


HAIZEA GASCUE

Espainian gutxieneko soldata EBko zazpigarrena da eta eros ahalmenean zortzigarrena (Beñat Gallego)



  • Hamarkada batean %50 handitu da; 2012an 750 eurokoa zen

  • Luxenburgo, 2.257 eurorekin, eta Bulgaria, 332, gehien eta gutxien


Espainiako gutxieneko soldata, oraingoz eta otsailaren 7an negoziatzen hasiko den igoera berria onartu arte, hilean 1.126 eurokoa da, 12 ordainsaritan (965), gutxieneko soldata duten EBko herrialdeen artean zortzigarrena da, eta Espainiako erosahalmena, berriz, zortzigarrena.

EBko gutxieneko soldata handiena Luxenburgori dagokio, 2.257 euro hilean.


Hala ere, EBko gutxieneko soldata handienaren eta txikienaren arteko ia zazpi aldiko alde hori murriztu egiten da erosketa-boterea kontuan hartzen denean; izan ere, azken horrek Luxenburgo jartzen du lehen postuan, 1.707 PPSrekin, eta Bulgarian 604 PPSrekin. Espainiaren kasuan, hileko 1.100 Lurzoru Ondare Publikoaren datuak herrialdea EBren zortzigarren lekuan kokatzen du.


Eurostatek argitaratutako datuen arabera, Espainian gutxieneko soldata % 50 igo da hamarkada batean. 2012an, hilean 750 eurokoa izan zen. Iraileko akordiotik (CEOE bertan behera geratu zen), Jaurlaritzak sindikatuekin hartutako konpromisoa atera zen, hau da, 2022an eta 2023an egindako "pixkanakako berrikuspenaren" bidez, batez besteko soldataren % 60ra iristea legegintzaldia amaitu baino lehen.





Beñat Gallego


GARBITZAILE GREBA

 Gaurkoan berri interesgarii bat jaso dugu, Urkabeko langileek lan hitzarmena sinatu dute, beraien greba eta beraien borroka ondoren azkenean akordio batera irtsi dira.

LAB sindikatuak eramaten zuen borroka hori, baina, ez dira sektore bakarra borroka dutenak, baita ere, irakasleeak, garbitzaileak, klinika langileak…


Bertan esaten duen bezala, ez dela erraza izan akordio batera irsteko APAVI patronalak ez duelako sekulako lanik egin akordio hau aurrera eramateko. Urkabeko langileek ia aste batez protestatzen zeuden akordio hori lortzeko eta azkenean akordioa Abenduak 18an sinatu da eta ez langileek eskatzen zituzten puntu guztiekin.


Langileen arteko industrian ez dira gatazkak falta ezta ere, Alde batetikan Guggenheim museoko langileak oraindik greban jarraitzen dute, lan egoerak hobetzea eskatzen dutelako, horregaitik 12 egun baino gehaigoko greba bat daramate. Baina, komentatu beharrekoa dugu IMQ kliniketakoak greba, IMQ enpresa mundial bat da Espainia mailan, IMQ gauza desberdinak egin ditzazke, baina, Santalucia enpresa bezala lan egiten dute; zure etxe barnean dagoen seguru mota bat da eta beraiek kexatu egiten dira orain munduko egoerarekin PCR sartu dute beraien segurantzan eta orduan esaten dute lan gehiegiz egiten dute lan eta beraien greba eskubideak urratu direla. IMQ langileak greba hasterakoan burofax bat jaso zuten esanez bere lana ez zela beharrezkoa bere enpresarako eta beraiek bezalako langile asko erraz aurki daitezkeela. Horren ondorioz garbitzaileak greba indefinitu bat hasi dut Bilboko IMQ-ko garbitzaileak. Espero dugu hurrengo akordioa IMQ-ko garbitzaileak sinatzea.


ITURRIA


Urko Erauskin


ABIADURA HANDIKO TRENA


Euskal Autonomia Erkidegoko trenbide sare berria, Euskal Y-a edo Gasteiz - Bilbo - Donostia Lineako proiektu honek, eztabaida eta liskar ugari sortu du izan ere, komenigarria den ala ez zalantzan jartzen da. 


Alde batetik, proiektu hori defendatzen dutenek diotenez, lanpostuak eta aberastasuna sortuko ditu, hegazkinaren erabilera murriztuko du, eta horrek erosotasuna bermatzen du eta gutxiago kutsatzea. Horrez gain, errepideetatik autoak, kamioiak eta istripuak murriztuko ditu eta hirien arteko bidaia denborak laburtuko ditu.


Beste aldetik, aurka azaldu direnek diotenez, eraikitze eta mantentze kostuak ekonomia galera handiak ekarriko dituzte, dirutza bat balio duelako. Gainera, hondarra eta ura aurkitu dutenez zuloa egiterakoan, berriro hasi behar dira eta honek esan nahi du diru kantitate handiagoa gastatuko dutela. 

Ingurumenean kalte handiak daude eraikitzerako orduan, lur azpian dagoen natura guztia suntsitu dutelako. Aipatu dudan bezela, honezkero hondarra eta ura aurkitu dute eta hori ez da seinale ona ez naturarekiko ez guretzako. 


Egia da erosoa izan daitekeela tren bat edukitzea, hala eta guztiz ere ez da beharrezkoa. Erabiltzen duten diru hori, osasungintzan edo jendearen onurarako erabili zezaken gobernuak, pandemiaren egoera ikusita hospitaleek eta ikastolek laguntza behar dute eta.

Hare gehiago, pandemia baino lehen manifestazio ugari egon ziren gai honi buruz baina ez zituzten kontuan hartu eta jendearen iritzia kontuan hartu beharko zen.


Proiektua martxan jarraitzen du eta ez da aldatuko. Oraingoz lana egiten gelditu dute langileek baina 2026an estimatzen da abiadura handiko trena inauguratzea Donostin.


SARA ELIZONDO

LA PALMAKO SUMENDIAREN ONDORIOAK

Komunikabideetan azaldu den bezala egun hauetan, La Palmako sumendia, “Cumbre Vieja”,  irailaren 19an eztanda egin zuen eta orain arte ez da gelditu. Honek, hainbat ondorio ekarri dizkio Palmako herriari zentzu guztietan: ekonomikoki, emozionalki, fisikoa,...


Esan bezala, sumendiak zentzu guztietan eragin dio herriari; lehenik 457 etxebizitza kaltetu ditu, eta ez soilik etxebizitzak; garajeak eta landa-lurzoruak ere. Bestetik, esan dezakegu La Palmako uhartea ezaguna dela turismoarengatik eta platano industriarengatik eta hori ere kaltetu egin du sumendiak. Arrazoiak garbiak dira, alde batetik turismoa gutxitzea, ze oso gutxik nahi dute arriskuan egon eta beste aldetik platanoak hondatzen ari direla. 


Platanoaren ondorioz hitz egiten baldin badugu, ikusi daiteke ondorio larria edukitzen ari dela. Esaterako, 2020an, La Palmak 144.302 tona fruta esportatu zituen. Horrek 135 milioi euroko diru-sarrerak ditu eta orain labarekin bi aste baino gutxiagoan 1.000 tona baino gehiago biltzeari utzi zaio eta horrek eragin handia suposatzen du ekonomikoki.


Beste aldetik, herriko biztanleria turismoaren zain daude, izan ere, 2019an, 285 milioiko diru-sarrerak izan zituen jarduera honengatik. Baina, itota iritsi da puntu honetara, iaz fakturazio hori 82 milioira murriztu duen koronabirusaren krisiak urte eta erdi jo ostean eta orain sumendiaren erupzioak eragiten ari dena. Baina, aipatu beharra dago, sumendia gelditzen denean turismoa bueltatuko dela herria nola bukatu duen ikustera. 


Hau dena esan eta gero, sumendia eragin handia edukitzen hari dela La Palmako herriaren aurka esan dezakegu, aipatutako aspektuarengatik. Baina, laba botatzeaz uzten duenean, aspektu horiek denbora luze batez berriro lehengoko egoerara itzuliko dira. 


ITURRIAK: 

https://elpais.com/sociedad/2021-10-01/el-impacto-economico-del-volcan-jaque-a-los-dos-sectores-clave-del-pib-de-la-palma.html



GARAZI ETXANIZ

 



ERREGE-ROSKOIA

 Espainiarrek 30 milioi errege-erroskoi baino gehiago kontsumituko dituzte aurten, urtebete lehenago baino % 3 gehiago, tradizio hori errotuta dagoen eta salmenta-kanpaina gero eta luzeagoa duen sektore baten kalkuluen arabera. Felipe Ruano, ogi eta opilgintzako (Asemac) industria-ekoizleen patronaleko presidentearen datuak dira. Artisau-gozotegietako eta lantegietako ordezkariekin bat egin du, eta nabarmendu du erroskoia urtarrilaren 5erako eta 6rako gordetako errezeta izatetik aste batzuk lehenagotik kontsumitzera igaro dela.


Izan ere, zenbait gozogilek diotenez, solstizioak direla eta Saturnaleko jai paganoetan duela milaka urte dastatzen ziren opiletan jatorria duen gozoki borobila azaroan hasten da salgai, eta zaharberritze-kate antolatuek eta supermerkatuek, berriz, abenduaren hasieratik merkaturatzen dituzte. "Industria-ekoizleoi -erroskonoak- abantaila handia eman digu kanpaina luzatzeak. Supermerkatuek eta jatetxe-kateek laster eskatzen dizkigute, lehen eskaria Gabonak iritsi arte hasten ez zenean ", baieztatu du Ruanok.


Nire ustez oso harrigarra ikustea nola produktu batzuk (errege-roskoia gabonetan, danborrak danborradan…) bere salmenta hain ikaragarria den garai konkretu batzuetan, naiz tradizioa gaitik edo dana dalakorik.


ANDER ECEIZABARRENA

BLACK FRIDAY


Hasiera batean, “Black Friday”-a soilik Amerikako Estatu Batuetan egiten zan, hau Azaroaren azken ostirala izanik, bertako kontsumitzaileak dirua gastatzeko produktuak erosiaz, azken urteetan egun hau Europara pasatu zan eta Ostiral bat izan beharrean, Aste oso batera izatera pasatu zen. Aste hau diru gehien gastatzen den aste da Espainian, gabonak eta aste santua pasatzen, 212€-ko media batekin pertsonekiko, urte honetan, 1.200 Miloi €-ko gasatua izatea estimatzen da, 2016an baino %20 bat gehiago, baina benetan beharrezkoa da horrelako gauzak egitea? Zertarako egiten da?


Argi dago gendea geroz eta gehiago erosten duela aste hontan, eta geroz eta gehiago irabazten dutela enpresek, hau AEB egiten hasi zen, soilik egun batean, egun hau “Thanksgiving” eguna baino bat lehenago izana, jendea aprobetxatu eta egun hauetan opariak eman ahal izateko eta denek afari egoki bat izateko, hau dena 1950. hamarkadaren inguruan egiten hasi zen, eta 2010. urtetik aurrera, gehiago etabiltzen hasi zen, bereziki teknologia munduan, Amazon enpresak egindako “Prime day”-arekin, urteak pasa eta pasa eta egun hau geroz eta lehenago ospatzen da, aurten Azaroak 26 izanda eta 2023an Azaroak 24era pasatzen.

Ikus daitekenez, enpresa gehienek, aste hau aprobetxatzen dute, bere produktuak oso gutxi jaisteko, eta azkenfinean, deskontu txiki bat jartzen diote produktuei bain jendea asko erosten dutenez, oraindik eta gehiago irabazten dute, lehen horrela ez zenean, 1950ko hamarkadan, Black Friday-ean enpresek dirutza bat galtzen zuten.


Erosleek usten dute Black Friday-a oso egoera ona dela gauzak erosteko, baina ez da horrela, aste honek sortzen duena, poz eta baikor faltsu bat da, orokorrean erosketa handi bat 180€-koa izanda, oraindik eta gehiago gastatzen du jendea produktuak erosten, beraiek aurrezten daudela pentsaraziz. Hortaz, enpresa asko, uda inguruan prezioak igotzen dituzte, adibidez, 300€ mugikor bat, 350€-tara igotzen dute, ondoren aste hontan 280€-tara jaisten dituzte, zuk pentsatzen duzu 70€-ko jaitsiera eguki dutela, baino berez 20€-ko jaitsiera bat eduki du, horrela eta beste modu askoren bidez, timo oso handiak egoten dira aste hontan, beraz, ongi erosteko, lehenengo eduki duen prezioa kontsultatu eta ondoren eztabaidatu eta pentsatu ea egokia den erostea.


BIBLIOGRAFIA:


https://www.elconfidencial.com/empresas/2017-11-18/black-friday-ecommerce-amazon-media-markt_1479545/


https://en.wikipedia.org/wiki/Black_Friday_(shopping)


IAGO DURO

EMAKUMEZKOEN ESKUBALOIKO MUNDIALA


Aurtengo azaroan Espainian emakumezkoen munduko eskubaloi txapelketa ospatzen ari da. Txapelketa abenduaren 1etik 19ra bitartean ospatuko da. Guztira 32 selekzio lehiatuko dira munduko titulua lortzeko, gaur egungo eramaileari, Herbeheretako selekzioari. Txapelketa honek izugarrizko inpaktu ekonomikoa izango du herrialdeko  hainbat hiritan, Toreviejan gehien, sede nagusia bertan baitago. 


Gastuei dagokionez, axola handiko txapelketa bat izanda, Espainiako Eskubaloiko Federazioak (RFEBM) jakinarazi zuen gastuak 13’5 milioi izango liratekela. Hauek altuak iruditu dezaketen arren, txapelketa honen garrantzia jakinda, aurreikusitako irabaziak oso positiboak dira Espainiako ekonomiarentzat; inpaktu zuzenari dagokionez, 40 milio eurokoa izatea espero da, eta bestetik, zeharkako inpaktua 290 milioi eurotara izatera iritsi daitekela aurreikusi da. 


Inpaktu zuzena dela eta, ospatuko diren 100 partidetako sarreren prezioa izango da sarrera garrantzitsuena. Gehien bat finalean, pabiloiak 4.000 pertsona jasotzeko prestatua baitago. Horretaz gain, eskubaloiko lehiaketa telebistaz, irratiz eta baita over-the-top (OTT) izeneko plataforma baten bidez jarraitu ahal izango da, ia 180 herrialdetan. Txapelketa etxetik jarraituko dutenak 160 milioi ikusle baino gehiago izatea espero da. 


Zeharkakoari dagokionez, Carlos Mazonek, Alikanteko diputazioko presidentea adierazi zuen  kontsumo eta garraioari dagokionez bakarrik 700.000 €-tara iristea iritsi daitekela. Bestetik, 15.000 gaualdi baino gehiago espero dira txapelketak iraungo dituen 18 egunetan eta Torrevieja eta inguruko hotelak beteak egon omen dira. 


Oraindik txapelktea amaitu ez denez, hau aurreikuspen bat besterik ez da, ezinezkoa baita oraindik inpaktu ekonomiko osoa kalkulatzea. Hala ere, garbi dago garrantzi handia izango duen txapelketa bat dela, bai ekonomikoki baita eskubaloi arloan ere. Azkenengo urtetik sarreren igoera %22koa izan da eta espero dugu hurrengo urteetan berdin jarraitzea. 



https://www.palco23.com/competiciones/mundial-de-balonmano-femenino-espana-se-prepara-para-un-impacto-indirecto-de-290-millones


https://www.diputacionalicante.es/noticias/el-mundial-de-balonmano-femenino-generara-mas-de-3-millones-de-euros-de-beneficio-economico-en-la-provincia/


https://www.palco23.com/competiciones/el-mundial-de-balonmano-femenino-dejara-40-millones-de-euros-en-espana


MEREN DEL CAMPO

ARGIAREN KOSTUAREN IGOERA AZKEN URTEAN

Aurten Espainian bizitu ditugun arazo ekonomiko handienetako bat argiarekin zerikusia dauka, 2021eko uztailean zehar, elektrizitatearen prezioa batez beste 93,46 euro MWh balio zuen, hau da, historiako mailarik altuena eta iazko hilabete berean baino %169,8 gehiago. Prezio igoera hau familia askorentzat arazo handia izan da eta argia eta elektrizitatea ordaintzeko arazoak arazoak euki dituzte, baina zergatik heman da igoera hau horren handia eta azkarra? 


Prezio igoera abt egon delako gas naturalean, 2021 maiatzean, TFFk %400eko igoera erregistratu zuen aurreko urtearekiko bere prezioan, 25 euro/MWh-ra iritsten. Bestalde, emisoen merkatua bikoiztu egin izana ere asko eragin du argiaren igoeran. Igoera hau asko nabaritu zen batezere udaran kontsumo elektriko altuena dagoen garaia delako, aire egokituaren eta beroa ez pasatzeko gauzen erabileragatik, eta Portugalekin batera Europako argi kostu altuena degu 132 eta 140 euro inguru.


Dirudienez, argiaren kostua ez da jeitxiko epemuga motz batean, baina igoera moderatuagoa dago eta espero da laister betiko egoerara bueltatzea, momentu hori iritxi harte argi kostu altu hau ordaintzen jarraitu beharko degu.


Hemen dago grafiko bat argiaren kostueren igoera adierazten duena beste urteekiko:


JULEN CRIADO

PEDRO SANCHEZ-EK 400€ DONATZEN DITU 2004 URTEKOEI 2022-AN

Ez da aktualitateko notizia bat, duela hilabete batzuk atera zelako baino Pedro Sanchez-ek 2004 urteko gazteei 400€ emango dizkie eskura 18 urte egitean, bakarrik 2022an 18 urte betetzen dituztenei. Bakarrik kondizio bat ipini zuen Espainiako presidenteak eta 400€ horiek Espainiako kultur etxeetan gastatu behar dira, zinema, liburutegietan...Egia esan ez nekien nola kontrolatuko zuen bakoitzak zertan gastatuko zuen baino Presidenteak afirmatu du bono bat izango dela, txartel batzuk sortuko dituela, eta noski bakarrik Liburutegietan gastatu daiteken bonoa da. Pedrok esan egiaztatu zuen donazio hori Espainiako kultura aurrera segitzeko efin zuela da, jendea ez da konturatu Pedro kulturari laguntzen ari dela. Langileeak oso pozik daude, asko eskertzen dute donazio hori Pedrori. Ministerioko iturri batzuek esaten dute 200milioi euro guztira gastatu izango direla, 2004.urtean 454.591 ume jaio zirela.

Pedrok donazio hori zinemaren egunean anunziatu zuen, kulturari eskerrak emanez.

Zer diozue zuek gertaera honi buruz?

Nire ustez txoio bat da 2004 urtekoentzat, ea 2005-ekoei ere egiten digute bi urte barru.

Está siendo Amacio Ortega un buen millonario filántropo? Estos son los más  de 500 millones que ha donado


Datuak emendikan hartu ditut:

https://elpais.com/cultura/2021-10-06/pedro-sanchez-anuncia-un-bono-cultural-de-400-euros-para-los-jovenes.html


IBON BALERDI


Bruselak Espainiaren hazkunde aurreikuspena murriztu du

Europako Batzordeak Azaroak 11n 1,6 puntu jaitsi zituen Espainiako BPGaren hazkundearen aurreikuspena 2021erako, %4,6an utzita, eta zortzi hamarren 2022rako, %5,5an utzita. Udako aurreikuspenen aldean, nahiz eta zihurtatzen duen susperraldia “indartzen ari dela” kontsumo pribatuari eta Europako funtsei esker pandemiak eragindako erortzearen ostean. 


Bruselak nabarmendu duenez, urteko lehen hiruilekoan jaitsi (-%0,6) eta bigarrenean espero baino gutxiago igo ondoren (%1,1), BPGaren hazkundea bikoiztu egingo da urteko bigarren erdian COVID-19aren murrizketak gutxitzeari, txertaketa kanpainiaren arrakastari eta zerbitzuen sektorearen laguntzari esker, turismoa barne.


Horrela, aurten %4,6ko aurrerapena izango dela eta 2022an hazkundeak jarraituko duela espero da (%5,5eraino), krisiaren aurreko BPGaren maila 2023ko lehen hiruhilekoan lortuko dela, eta urtea %4,4ko igoerarekin itxiko dela ere espero du Bruselak.


Datu guztiak webgune honetatik ateratakoak dira:

https://www.lasexta.com/noticias/economia/bruselas-recorta-prevision-crecimiento-espana-46-2021-55-2022_20211111618cf9020da58c00013715f9.html


OIER BALDA

BITCOINA GABONAK BAINO LEHENAGO



Urte bukaera txarra da kriptomonetentzako, baina mundu honetan edozer gertatu dezake, bitcoina aldaketarekin  40,000 euro baino gehiago balio zuen, eta hori ikusi zen azkeneko eguna, 2021-eko urtarrilaren 7-an izan zen. Bitcoina, azken 2 urtetan pila bat igo egin da, zehazki %700, baina gaur egun bitcoina 20.000 eurotan baloratuta dago, eta jakindu asko esaten dute bitcoina oraintxe bertan, inbersio bat dela, eta iraganerako balio duela.

Baina hau aldatu dezake, jakinduek esaten dute, 2021-en bukaerarako bitcoina 100,000-220,00 euroren artean balio ahalko duela. Orduan esan dezakegu bitcoina urte bukaera honetan igoko da eta urte bukaeran situazioa hobetuko dela, eta bitcoina asko igoko da eta merkatua aldatuko da. Nire ustez, mudu hau oso modifikagarria dela, oso famatua baldin bazera mundu honetan, adibidez, ikusi dezakegu, adibidez Elon Maskek tweet bat jartzen duenean, mundu hau asko aldatu egiten dela, eta adibidez bera bere onerako aldatu dezake, eta bera irabazten duela. Baina nire ustez mundu ona da, eta iraganerako inbertsio ona da, baina mundu onetan diru asko irabazteko, oso ona izan behar zera, eta diru asko eduki behar dezu, orduan ez da mundu guztirako, eta ez dago oraindik hain generalizatua.




LINKAK: https://revistabyte.es/actualidad-it/bitcoin-220-000-euros-a-final-de-ano/


AIMAR AYESTARAN


Gehienezko pentsioa 3.300euro igotzeko ikerketa

Gehiegizko pentsioa 3.300 eurora iritsiko da errenta altuen kotizazioa tartekoena baino bi aldiz haundiago egin ondoren.


Gizarte segurantza eta migrazioen ministroak, Jose Lúis Escrivák dio: 2050. urtetik aurrera hilabeteko pentsioak 3.300 eurokoak izango direla. Gehienezko kotizazi-oinarria kentzeko prozesua amaitutakoan lortuko direla emaitza hauek ziurtatzen du ministerioak egin dituen ikerketa batek. Ikerketa hau gauzatzen badute, ondorioz oinarri-maximoaren eta erretiro-pentsio maximoaren igoera %22,8koa izango da.


Hala baieztatu zuen Escrivák prentsa konferentzi batean,bertan, azaroaren afilazio datuak aurreratu zituen. Berak dio, ikerketa honekin pentsioen arazoa konpondu al dugula, azken finean, denak dakigun bezela, etorkizun ez urruti batean pentsioekin arazoak edukitzeko arrisku larrian gaude.


Baita ere, tarteko soldaten egoera hobetzea du helburu ikerketa honek. Hain zuzen, %1,5 eko igoera egingo duela dio. Puntu honetan, nahiz eta egia den geldialdiaren unean Exekutiboak Sistemaren ekarpena % 0,9ko igoera izango dela, oinarri maximoa igotzea ere eragingo dute. Honen ondorioz, aportazio maximoa pentsio maximoa baino gehiago igoko litzake.


Orokorrean %0,6ko igoera hori bere gain hartuko duten batez besteko oinarriekin alderatuta, bidea bi aldiz zamatsuagoa da 48.900 eurotik aurrerako errententzat, hau da, 4.070 euro hilean. Dena den, nomina garestiagoak dira, azken finean, pentsioaren% 22,8ko igoera horren onuradun izango direnak ere, Gizarte Segurantzari kotizazioa pixkanaka igotzea truke.


Dena den, egia da gehienezko oinarriaren igoera eta gehienezko pentsioa %0,9 maila berean egon arren, kotizazio zati altuago hori gehiago haziko dela beste modu batzuetan, adibidez: ondare-mekanismoa erabiliz, % 0,6eko igoera egongo da., 



Iturria:

https://www.eleconomista.es/economia/noticias/11483104/11/21/La-pension-maxima-llegara-a-3300-euros-tras-subir-la-cotizacion-a-las-rentas-altas.html




Ibon Arrieta


GABONETAKO ARGIAK

 

Herrialde osoko herriak argiz beteta daude argiaren faktura maximoetan dauden bitartean


Espainian, ohikoa da gabonak iristen direnean herriak argiez apaintzea, izan ere, argi hauek gabonari edertasuna ematen zaio, baina, urte honetan oso desberdina izan da. 


Adibide bezala, Vigo jarriko dugu, non gabonetako argiekin modan jarri den herria da:

Hasteko, hau da Iluminaciones Ximenez S.A. enpresak (Vigon argiak jartzen dituen arduradunak dira) aurrekontu bat egin zuten, hemen, aurreko urteko desberdintasun bat egon da. Alde batetik, Vigoko Udala eta enpresa hau 2018tik 3 urtezko kontratu bat zeukaten eta 2.475.169,95€-ko zenbateko bat, hau da, Vigotar bakoitzak urtero 2,7€ jarri behar zuen (Vigon 300.000 biztanle daude). Kontratua iaz bukatu behar zen, baina bi aldeak erabaki zuten luzapen bat izatea, beraz, aurrekontua igo zen. Horrela, 929.052,52€-ko aurrekontua izango zuten, beste modu batera esanda, Vigotar bakoitzak 3€ jarri behar izango zuen. 

Baina, elektrizitatearen prezioaren igoera ez zuen eragina izango gabonetako argiak jartzean, izan ere, Udalak prezio fijoko kontratu bat daukate elektrizitate zentralarekin, eta 15.000€-ko gainkostu bat izango zuten.


Bukatzeko, Espainia mailan izan zen elektrizitatearen prezioaren igoera, eta honekin, hainbat datu interesgarri: 

  • Urriaren lehen hamabostaldean prezioa 202,77€ MWh-ko zen

  • 4,5 milloi pertsona ezin dute faktura hau ordaindu, hau da, biztanleen % 9,5

  • Espainiak 16.800 milloi euro galduko ditu igoeraren ondorioz, BPGaren 1,4 puntuko jeitsiera


Iturriak:


Vigoko argien prezioak: https://www.farodevigo.es/gran-vigo/2021/10/22/navidad-vigo-2021-luces-coste-alumbrado-58694781.html 


Argiaren fakturaren datuak:

https://www.companias-de-luz.com/noticias/la-pobreza-energetica-en-espana/ 

https://climate.selectra.com/es/actualidad/precio-luz-subida 

https://www.lancelotdigital.com/nacional/las-consecuencias-fatales-de-la-subida-de-la-luz

EKAIN ARRETXE

BERDINTASUNEKO MINISTERIOAK 525 MILLOI EDUKIKO DITU PRESUPUESTOZ


Berdintasuneko ministerioak 65,7 milioi gehiagoko presupuestoa izango du 2021ean baino


Diru honen erdia baino gehiago, genero indarkeriari dedikatuta joango da, 284 milioi euro, horren barruan, 75 milloi “España te protege contra la violencia machista”  eta beste 209 milioi “indarkeria matxistaren prebentzio integraleko funtzionamendurako”


Bese zatiaren gehiena, “gizon eta emakumeen arteko aukera berdintasunera” dago destinatua, 225 milioi, bestalde, igoera gehien eduki duena, tratu-berdintasuna eta aniztasunaren arreta emateko politiketan izan da, %132 gehiago.


Berdintasuneko ministerioaren personalean gastatutako dirua 7,5 milioi izango dira.

Emakumeen Institutuari dagokionez, funtzionamendurako partida 20,4 milioitik 23,6 milioira igo da, 2021ean baino % 16 gehiago. Berdintasunak jakinarazi duenez.


Diru hau guztia gehiegizkoa iruditzen zait, gehien bat gauden krisi egoeran egonda eta ikusita ze efikazia gutxi izaten ari den, izan ere, ez da hari jeisten biolentzia tasa, ministerio hau sortu eta dirua ematen hasi zitzaionetik.

Hau guztiagatik, nire ustez, beste premia haundiago batzuk daude, diru hori guztia bideratzeko, eta ez berdintasuneko ministeriora, adibidez, Espainian kalean dagoen jendeari aukerak ematea, edo langabezian daudeneri, lanak sortzen laguntzea.


https://www.elmundo.es/espana/2021/10/13/6166c1bafdddff45b98b4635.html 

https://www.igualdad.gob.es/comunicacion/notasprensa/Paginas/el-presupuesto-de-igualdad-para-2022-aumenta.aspx 


Suhar Aristegi Arebalo


PANDEMIAREN ERAGINA ABERATSETAN ETA TXIROETAN

Espainian, mila milioi euro dituzten 23 pertsonen ondasuna %29 hazi da pandemian zehar, aldiz, milioi bat lagunen egoera ekonomikoa larriagotu egin da. Hori dela eta, eskatu egin dute aberatsen eta txiroen arteko aldea txikitzeko. "Berdintasun ezak hil egiten gaitu" ikerketa argitaratu du astelehen honetan gobernuz kanpoko erakundeak, eta horrekin salatu du munduko hamar gizon aberatsenen ondasuna bikoiztu egin dela. 


Txiroek, pandemiako lehen asteetan zailtasunak eduki zituzten etxea ordaintzeko eta janaria erosteko, eta aberatsek berriz, ez zuten horrekin arazorik izan. Nabarmena egon zen txiroen eta aberatsen artean, covid-19a hasi zenetik. Covid-19aren eragin ekonomiko eta sozialaren ondorioz, aurretik baino 51.000 etxe gehiago daude diru-sarrerarik gabe.


Horri aurre egiteko, Oxfam Intermonek proposatu du gizarte-babeserako politikak indartzea. "Aldi baterako lan erregulazio espedienteek edo bizitzeko gutxieneko diru-sarrerak kalte egin diote gizartearen gehiengoari", kritikatu du gobernuz kanpoko erakundeak.


Nire ustez, txiroentzako eta etxea eta janaria ordaindu ezin dutenentzako irtenbideak bilatu behar ditu gobernuak, diru laguntzak eman edota dirudunek gutxio irabaztea denok “ondo” bizi ahal izateko.


IBAI ARANBURU


Kriptomoneta

Kriptomoneta bere jabetza bermatzeko eta transakzioen osotasuna bermatzeko eta unitate gehigarrien sorrera kontrolatzeko enkrptazio kriptografiko bat erabiltzen duen aktibo digitala da, norbaitek kopiak egitea saihesteko, hau da, argazki batekin egingo genuna ez egiteko. Hau 2009an sortu zen bereiziki Urtarrilaren 9an Nakamoto liberatu egin zuela bitcoinaren bezeroaren 0,1 bertsioarekin. Software bat zen konektatu egiten zeula konputadure batzuk elkarrekin eta honek eman zion sarrera kriptomonetaren jatorriari. 


Kriptomonetari ematen diona bere balorea gauzen prezioetan egiten diren ofertak edo demandak dira eta trukeak eta barne araudia. Gaur egun kriptomoneta bat moneta digital bat da eta erabiltzen da gauzak ordaintzeko, oradaintzeko metodo berri bat bezala ez duela ezer ikusi behar redekin eta guk akostumbratu gean ordainketa metodoei. Hauek deszentralizatuak daude, hau da, ez daude agintari zentral baten barne, bankuak edo gobernuak bezala. 


Nire ustez kriptomonetak gaur egun oso ezagunak egin dira eta uste dut geroz eta gehiago handituko egingo direla jendeak geroz eta atentzio gehiago jartzen diotelako. Niri oso interesgarri iruditzen zait moneta hauen jabetza nondik datorren eta hauen prezioak nola jeitsi eta igo egiten diren. 




https://nuso.org/articulo/criptomonedas-para-dummies/

https://www.santander.com/es/stories/guia-para-saber-que-son-las-criptomonedas

https://fondeadora.com/producto/el-precio-del-bitcoin

https://www.raisin.es/inversion/rentable-invertir-criptomonedas/


ALEX ARANBURU