TXINA, KAPITALISTA EDO KOMUNISTA?
Historian zehar mundua garatu egin da, beraz, herrialdeak
baita ere. Herrialde horiek sistema ezberdinekin kontrolatu dira, sistema
horiek komunismoa eta kapitalismoa dira. Baina azken mende honetan sistema bat
nabarmendu da bestearen gainetik, kapitalismoa. Hala ere, badaude komunismoan
oinarritutako sistemak izaten jarraitu duten herrialdeak, horien artean, Txina.
Hasteko, Txina, 2. Gerra Mundialaren ondoren, komunismoan
bizi zen. Izan ere, partidu komunistak hartu zuen herrialdearen boterea. Izan
zuten lehenengo agintariak, Mao Zedongek, herrialdea industrializatu nahi izan
zuen Sobietar Batasunak bidaltzen zion diruarekin, baina Stalinen heriotzaren
ondoren alde batera utzi zuen estatu hori, eta lur guztiak komunak
bihurtzen bere herrialdea aldatu nahi izan zuen. Aldaketa hartan jende asko hil
egin zan hark egindako exigentziengatik. Ondorioz, agintea aldatu zen eta
orduan hasi zen gaur egungo Txina, kapitalistagoa izan arren guztiz ez dena.
Sistema politiko edo ekonomikoari dagokionez, Txinak gaur
egun zona batzuk dauzka non haien legeak
guztiz ezberdinak diren, leku haiek kapitalistak dira beste herrialde osoa ez
bezala. Han enpresa pribatu ez txinatarrak egon daitezke eta haren legeei esker
abantaila fiskal asko daude, eta horregatik urte gutxitan Txinaren egoera
ekonomikoa hobetu egin zen. Gainera komertzio librea defendatzen duten zona
horien bidez errazago komertzializatu zezakeen herrialde handi horrek, eta 2007.
urtean Estatu Batuak garaitu zuen Txinak, potentzial handiena zuen herrialdea
bihurtuz. Probintzia haiek, zona ekonomiko espezialak dira. Hasieran lau ziren;
Xiamen, Shenzhen, Zhuhai eta Shantou, baina
gaur egun 15 zona komertzio librea defendatzen dute, 49k maila estataleko ekonomia
eta teknologiaren garapenenean oinarritzen dira eta 53k industrial eta goi-mailako teknologia
garapena sustatzen dute. Beraz, esan daiteke, gaur egungo Txina ofizialki
komunista, ez dela guztiz.
Marxek sortutako sistema politikoan, gauza garrantzitsuenetariko
bat langileen eskubideak dira, eta Txinan ez dira betetzen. Dagongzhe Migrat Worker
Centre eta Worker Empowermentek diotenez, Txinatarren %25ak soldata minimoa
baina gutxiago irabazten du, gainera, %95ak merezi duten baino soldata baxuagoa
dute. Ez hori bakarrik, enpresa probatuen gehiengoak legalki bete behar diren orduak
baino gehiago betearaztea behartzen die Txinoei, 12 ordu lan egitera. Ildo
beretik, jende asko hil izan da lanean; 3.000 pertsona minetatik ikatza
ateratzen hil ziren.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
BIBLIOGRAFIA:
https://www.fundacionalternativas.org/public/storage/opex_documentos_archivos/ea41ee7b76c9b278101cf6727bb3321a.pdf (16 eta 17 orriak)
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina
Oharra: blogeko kideek soilik argitara ditzakete iruzkinak.