EKONOMIA ZENTRALIZATUA

EKONOMIA ZENTRALIZATUA

Zer da?, nondik dator?, efektiboa al den?, non erabiltzen den gaur egun?,... Seguraski ez dakizkizute zer den planteatu dizkizuedan galderak.

Ekonomia zentralizatua da hori non produkzioen faktoreak estatuaren esku daudenak, da hori non ekonomiako agente bakarra dena, hau da agente bat aktore edo eredu jakin bateko erabaki-hartzailea da. Horregatik bere mekanismo konsignatzailearen rekurtsoen arrazoiak galtzen ditu.

 

Hau da, ekonomia zentralizatuak hiru arazo printzipal ditu:

• Iragarpenen akatsa: Señaleen ausenziaren gatik, planifikadoreek ez dute beti bere prebisioak asmatzen eta honek produzitu zun errealidade falta bat eta erreakzio falta bat ere bai.
• Gehiegizko burokrazia: Burokraziak planifikazio asko eskatzen zion estatuaren serbitzuari eta horrek erabakiak hartzeko kapazitatean eta erantzunetan atzerapena zekarrren.
• Informazio akatsak: Plangintza oso zentralizatua zegoen, horregatik oso zaila zen datu guztiak aktualizatuak, hau da egunean izatea, zentralizatuak ez zeuden lekuetan(herrietan).

Ekonomiako sistema hau, teoria marxistan dago insipiratua, Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboan agertu zen, lehen munduko gerra ostean. Bigarren mundu gerran, ekialdeko Europara hedatu zen. Hasiera batean demostratu zuen kapitalismoa baino emankorragoa zela, baina laister empresak emankorrak izateari utzi zioten eta Estatuak endeudatuak zeuden guztiei empleo bar ezartzeagatik, bakoitza bere soldatarekin, gainera armadari diru asko bidaltzen zitzaion.

Gaur egun ipar Koreal bakarrik du sistema hau.

Nire ustez oso txarra da sistema hau, oso rutinario delako bizitza, gainera ezin da gizarte mailan eskalatu eta beste marketako gauzak nahi baditu ezin dutelako erosi.