CAF langile bati ordaindu beharreko kalteak

Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak amiantoa izeneko arnasketa-gaixotasuna duen langile baten helegitea aintzat hartu, Donostiako lan - arloko epaitegi batek maiatzean emandako epaia baliogabetu eta, aipatutako lan-gaixotasunak eragindako kalteengatik, langileari 168.500 bat euroko kalte-ordaina eman beharko dio CAF.
"Legearen kontrako epai inkongruenteen bidez, etengabeko prebarikazioa egin izatea " leporatu dio elkarteak Bandres epaileari, hau da, epaile batek emandako legeen ebazpena bidegabea eta legearen aurkakoa dela jakinda; izan ere, azken horrek, Asviamieren iritziz, " biktimei iruzur egiten die, argi eta garbi CAF eta beste enpresa batzuk errugabetzen saiatzen ari direla ".
EAEko Auzitegi Nagusiak orain arrazoia ematen dion langileari dagokionez, Asviamiek azaldu du 1957tik 1969ra arte CAFen lan egin zuela, treneko bagoiak muntatzen, amiantoa erabiltzen zuten, isolatzaile gisa, eta gerora, 1969tik 1995era arte, Indar Eraikuntza Elektromekanikoetan ibili zen.

Lehengo laingile berari, 2017ko maiatzean, amiantoa eta pleurako kaltzifikazioak diagnostikatu zizkioten ; 2018ko urtarrilean, Osalanek amiantoagatik arriskuan zeuden langileen zerrendan sartu zuten.
Epaitegiak ez zuen onartu, eta CAF eta Indar absolbitu egin zituen. EAEko Auzitegi Nagusiak, aldiz, langilearen helegitea " osorik " hartu du aintzat, bai eta dagokion kalteengatik ordaindu beharrekoaren kalkulua; epaiaren arabera, garai hartan " prebentziozko hausteak " zeuden, bai eta babes eza ere:  Kausalitate-lotura dago gaixotasunaren, diagnostikoaren eta lanbidearen artean .

Bankuek nola irabazten dute dirua eta bankuen garrantzia

Enpresak eta pertsonak gara batere berdinak. Badaude enpresetako konpainia batzuk existaezinak direla baino badaude ere beste batzuk, beste ekonomia jaitsierak eta gizartearenak.

Bankuak konformatzen dituzten konpainiak, gauza asko obetzen dizkigute, adibidez: dirua behar dugunean adibidez etxe bat erosteko bankuari prestamo bat eskatzen digo baino gero bakunduak utzi digun dirua interesekin bueltatu behar dizkiogu, hau da, %5 edo 10 gehiago azkenean bankuak eskatzen duen interesa.

Bankuek ondo funzionatzeko eta guztia ondo ateratzeko bakarrik gauza garrantzitsu bat behar dute, eta gauza garrantzitsu hori, finantza sektorea da, finantza sektoreak egiten duena da dirua ez badaukate bankuek finantza sekturekoek hasteko dirua uzten diete, negozio dezenteak hedatu ahal izateko, berritzaileak...

Bankuak ez baldin baziran egoten, ezin genuke kreditu txartelekin beste herrialdeetako gauzak erosi etab... Gaur egun kreditu txartelekin erosketa guztiak egiten ditugu.

Nire ustetan, bankuek oso lan ona egiten dute, lana erresten digute eta gainera ez dute zalantza asko ematen. Lehen esan dudan bezala, bankuak ez balira egoten ez genuke kreditu txartela edukiko eta ezin genuke beste tokiko gauzak erosi edo erosketak egitera joaten bazara, ezin zenuke txartelarekin ordaindu.

Janari lasterra

JANARI LASTERRA 

Nori ez zaio gustatzen ostiral gauean hamburgesa, pizza edo dena delakoa izatea afaltzeko? Neri asko gustatzen zait baino zer dago janari kate honen atzean? Goazen ba ikustea zehazki MacDonal's-ek nola manipulatu egiten duen jendeak bere onura ekonomikoak lortzeko.

Badakigunez horrelako jatetxeetan gehien nabarmentzen den janaria hamburgesak izaten dira, eta horrek dakar animali asko egoera txarrean hazitzen, izan ere leku batean sartuak izaten dituzte, bai behiak bai oiloak, eta mugitzeko oso iku gutxirekin ehunka eta ehunka direlako eku txiki beran sartuak. Gainera animali horiei janari asko ematen zaie ahalik eta azkarren eta gehien loditzeko eta horrek ekonomikoki onurak ekartzen dio, janari gehiago edukiko dulako. Animaliak apartez, ingurumenean kalte larriak egiten dituzte baita ere, hain zuzen ere, basko asko desforestatzen dituzte, beraien animaliak bizi eta elikatu ahal izateko eta beraiek behar duten paper guztia lortzeko, horrekin batera paper guzti hori, janaria inguratzeko, jendeak ondoren lurrera botatzen du zakarrera bota ordez eta horrek gehiegizko kontaminazioa dakar. 

MacDolaseko janariaren kalitatea ez da batere ona, eta osasunari kalteak eragin ditzage, gehiegi jan egiten bada. Haragiaren %48-a ura da eta saldu egiten duten entsaladaren letxuga 11 kimiko desberdinekin tratatua dago, beraz, nabarmena da gorputzarentzako ez dela batere onuragarria. Hamburgesaren %52 (ura ez den zatia) ez dago normalean egindako gorputz zatiekin, adibidez hoenk belarri, mingain, betazalez eginda dago, merkeago ateratzen zaielako haragia gorputzaren zati horiekin egitea. Horrekin batera, zer esanik ez, ez dituztela elikadura-edukiak, hau da ez dituzte ez bitaminak ez ezer. Kasu askotan jendeak ez duenez kontrolatzen obesitatera iritsi zaitezke janari hau kntrolik gabe jateagatik, eta Estatu Batuetan geroz eta jende gehiago dago arazoa hau jasaten ari direna, baino okerrena da geroz eta ume gehiago daudela obesitatearekin eta bihotzeko arazoekin, gainera obesitatea duzunean kirola egiteaz utzi egiten dezu eta horrek gorputzari eragin negatiboak ekartzen dizkio. 

Zer esanik ez, enpresa honek sortzen duen pobrezia. Baso eta hektaria asko desforestatzea, ez du kaltetzen bakarrik planetaren kontaminazioan baita ere kentzen ari gera lurraldearen zati handia bateko lur emankorra, eta horrek eragiten du laboreak gutxio landatzea eta garapen bidean dauden herrialde askoei horrek ekonomikoki kalte handia eragiten ditu, pobreziara iristen. Kilo bat haragi sortzeko behar da 100kilo lasto alea, honek ekartzen du urtean 100 milioi tonelada galtzea, hau da, 20 bilioi dolar. Kalkulatu da prezio horrekin urte oso batez elikatu, jantzi eta bizileku bat eman ziteken munduko poblazio osoari. 

Langilea normalean lana lortzeko arazoak edo aukera gutxi dituztenak izaten dirua, eta diru gutxigatik ordu asko sartzea prest dauden pertsonak izaten dira normañean, adin txikikoak, ezitasuna duten pertsonak, ikasleak...

Eta azkenik, aipatu beharreka, umeengan duen manipulazioa da. Guraso asko juteko eta dirua gastatzeko MacDonalsen, koloredun irudiak, txiki parkak eta "menu infantl"-eko jokuak erabiltzen dituzte, izan ere, umeek gurasoei harea jutea eskatuko duta denbora osoan. Irudi koloredunen adibide nabarmenena MacDonalseko pailazoa da.

Badaude eraikin batzuk, non barruan txiki park moduko bat dute umeak jolastu ahal izateko.

Nire aholkua MacDonalsea inoiz ez jutea, eta bestela oso gutxitan jutea da, horrek dituen eraginak negatiboak gizartean, osasunean eta lur planetan txikitzeko eta dirua ez emateko horrelako enpresa bateri.

https://www.google.com/search?q=desforestacion&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwi2werGkbjlAhVBDGMBHWRzB4UQ_AUIEigB&biw=1366&bih=657#imgrc=z8-tdILXQYug5M:

https://ecocosas.com/noticias/6mac/?cn-reloaded=1

https://www.google.com/search?q=pobreza+de+hambre&tbm=isch&ved=2ahUKEwjPgMeAqrjlAhVEKxoKHSxkCTIQ2-cCegQIABAA&oq=pobreza+de+hambre&gs_l=img.3...9863.13433..13770...3.0..0.455.1794.2j8j0j1j1......0....1..gws-wiz-img.......0i19j0i8i30i19.7iwlLTD5I90&ei=iWWzXY-YEMTWaKzIpZAD&bih=657&biw=1366#imgrc=aNqnlm5iIfaB2M&imgdii=It3P6d-V3f_uXM

https://www.google.com/search?q=payaso+de+mcdonalds&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiIlqyvrLjlAhWDDGMBHc4jCnoQ_AUIEigB&biw=1366&bih=657#imgrc=KKRG3tYifwXGXM

https://www.google.com/search?q=+macdonals+parque+de+bolas&tbm=isch&ved=2ahUKEwiHr-_krLjlAhUB0xoKHdjgCZQQ2-cCegQIABAA&oq=+macdonals+parque+de+bolas&gs_l=img.3...31505.40274..40653...2.0..0.133.2683.13j13......0....1..gws-wiz-img.......0i10i19j0i19j0i30i19j0i8i10i30j0i8i30.qnLf0sQQWps&ei=dGizXYelH4Gma9jBp6AJ&bih=657&biw=1366#imgrc=8dS_LqNDdqOaGM&imgdii=0VneCKIQzwpjSM

Txinako txerri erraldoiak

Txinako txerri erraldoiak

 



 

Txinan betidanik, txerria izan dute janari oso gustuko. Eta mundu mailan aragi gehien kontsumitzen dutenak dira txinatarrak. Eta hain beste txinatar direnez, animali honen eskasia sortu da. Baina gehien bat, izugarrizko eskasiaren kausa, Afrikan txerrien gripea izan da. Arazo honi aurre egiteko saiakera asko egon dira; Europari txerriak erosten, txerriaren prezioa garestitzen...

Baina Nanngin, Guangxiko (Txina) kapitalean, abeltegi bateko jaunari ideia bat bururatu zitzaion. 500 kg baino gehiago pisatzen duten txerriak haztea bururatu zitzaion, eta hori egin du, txerri eskasiari aurre egiteko. Pertsona batzuk, hartz polarren eta zezenen tamainarekin konparatu dute txerri espezie berria hau.

Argi zegoen bezala, txinako beste abeltegi batzuetan, ideia honekin hasi dira. Bai, txinan txerri erraldoien negozioarekin hasi dira. Eta nola ez, txerri hauen prezioa ez da merkea izango. 1200-1400 euro dira hauen prezioa.

Alde batetik beraien helburua lortzeko, hau da, txerrien eskasi honekin bukatzeko ideia burutsua da. Baina beste alde batetik, espezieen eraldaketak moralak al dira? Gure helburua lortzeko ez daude mugak egon behar?... Nire ustez ez dauka moraltasunik egiten hari diren hori. Eta betean muga batzuk egotea beharrezkoa ikusten dut. Adibidez horrelako kasuetan.

 

 

 

https://es.gizmodo.com/china-esta-criando-cerdos-gigantes-para-combatir-la-esc-1838838205

https://www.elmundo.es/ciencia-y-salud/ciencia/2019/10/07/5d9adcc221efa0e5508b45a3.html

Euroaren krisia

Euroaren krisia

Euro krisia edo Europako krisia ere deiturikoa, hitzak esaten duen bezala Europako herrialdeak kaltetuak izan ziren, 2008 urte bukaeran eta 2009 urtean egon zen Euroaren krisiaren ondorioz. Euroarean krisia deitzen zaio Europan gertatu zelako krisi ekonomikoa.

2007 amaieratik aurrera, mundu osoko zor pribatu eta publikoaren maila igotzearen ondorioz zor subiranoaren krisia hazten ari zen inbertitzaileen artean. Krisiaren arrazoiak desberdinak ziren herri desberdinetan;9 herri askotan eraikuntzetan zegoen burbuilaren ondorioz, zor pribatua, bankuena,  handitu zen eta hori zor subiranora transferitu egin zen. Horren ondorioak, banku diru gabeei  erreskate publikoa  egin zitzaien eta gobernuek ahultasun ekonomikoak areagotu egin ziren.

Beste kausa batzuek izan ziren Eurogunean kontu korronte soberakinak dituzten herrialde multzo bat da, hau da, aurrezten dutenak gastatzen dutena baino gehiago esaterako, Belgika, Finlandia, Alemania eta Herbehereak, beren produktu nazionalaren urteko +% 5eko maila dutenak.  (BPG), 2004tik 2010era. Soberakinen nazio hauek kontu korrontearen defizita jarraitua duten herrialde multzo bat finantzatu dute: Zipre, Estonia, Grezia, Malta, Portugal, Eslovakia, Eslovenia eta Espainia, urteko defizitak mantendu dituztenak BPG-a -% 8 ingurukoa izanik 2004tik 2010era. Aldiz, herrialde batzuen beren kontu korrontearen saldoak orekatik gertu mantendu dituzte, urtez urte. Hauek dira Austria, Frantzia, Irlanda, Italia eta Luxenburgo. Baina hori guztiz jasan ezina zen eta horrek 2008. urtetik aurrera nazioarteko krisiak mailegu emaileei finantzaketa moztera bultzatzen zien eta kapitala kentzera.

Nire ustez Euroaren krisiaren arrazoi nagusia bankuak erreskatatzea eta Grezia izan ziren. Izan ere, bankuak diru gabe zeudenez estatuari laguntzak eskatu zizkioten eta estatuak dirua eman zien herrialdearen ekonomiak ondoa ez jotzeko. Onforioz, krisiaren arrazoietako bat bankuak estatuari oraindik dirua ez diotela itzuli izan da, eta ez daude ordaintzeko intentziorik. Ekintza hori ez zait normala iruditzen momentu batean bankuak gaizki zeudenean estatuak dirua utzi zielako banku handi asko ez desagertzeko.

https://nadaesgratis.es/bentolila/una-narracion-de-la-crisis
http://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0301-70362010000200001

Borboien bizitza ekonomikoa

Zergak garrantzi handikoak dira gu bizi garen estatuaren ekonomiarako zerbitzu publikoetara bideratua delako. Hala nola, osasunbidea, hezkuntza, armada, garraiobide publikoak...
Baina badaude zerbitzu publiko batzuk non eta ez luketeen irabazi handirik eduki beharko gizartearen ongizatearenganako eragina minimoa dela eta. Adibide argi bat errege familiaren irabazien kasua da.

Familia errealak gaur egun 8.700.000€ irabazten ditu urtero beraien gizarte estatusarengatik eta ez beraien kabuz lortutako ekintzengatik. Harritzekoa da, nolatan irabazi dezakeen hainbeste familia horrek publikoki egiten duten gauza bakarra gabonetako erregearen diskurtsoa besterik ez bada.

Nire ustetan, zerga guzti hoiek hezkuntzan eta osasunean aurrerapenak egoteko oso erabilgarria izango litzatekeen dirua da behaketa zehatz bat edota etorkizunera begira adimen altuagoko eta analfabeto gutxiago egoteko aukeretara bideratzea.

Haragiaren ekoizpena VS Foods for Tomorrow

Haragiaren ekoizpena VS Foods for Tomorrow

Gaur egun gure gizartean haragiaren kontsumoa oso barneratua eta normalizatua dugu, eta batzuetan kontsumo hau gehiegizkoa izaten da. Espainian adibidez, gomendatzen dena baino haragi gehiago jaten dute, sei aldiz gehiago hain zuzen ere. Kontsumo honetaz aprobetxatuz, enpresa kate askok haragia ekoizteaz arduratzen dira, etekin handiak lortzeko bide oso efizientea delako. Gainera, haragia ekoizteko erabiltzen dituzten baliabideak naturarentzako oso kaltegarriak izaten dira, gehienetan kutsatzen duten baliabideak merkeenak izaten direlako (ingurumena zaintzen duten baliabideak garestiagoak izaten dira). Zorionez, egoera honetaz geroz eta gehiago kontzientziatzen ari garela ematen du, azken urte hauetan produktu begetariano eta beganoak sortzen dituzten enpresen kopurua handiagotu egin delako. Honen adibide bat Foods for Tomorrow haragi beganoak produzitzen dituen enpresa da. Bere produkturik famatuena Heura deituriko "haragi" beganoa da (soja, ura, olioa eta beste hainbat espeziekin egindako produktu bat da, haragiaren zaporea imitatzen duena) eta natura eta animaliak errespetatuz sortzen dituzte produktuak.

Esan dudan bezala, orokorrean, haragia ekoizteko dagoen prozesua ez da batere ona naturarentzat ezta guretzat ere. Badakigunez, gaur egungo ingurumenaren egoera ez da oso ona, eta abeltzaintza industriaren ondorioz egoera hau piskanaka geroz eta gehiago okertzen ari garela esan dezakegu. Izan ere industria honek munduko garraio guztiak baina karbono dioxido gehiago isurtzen du. Gainera, kilo bat behi haragi ekoizteko 15.415 litro ur behar dira. Badakigu, munduan zehar ur edangarria ez edukitzeagatik jendea hiltzen ari dela, eta hala ere, guk behi haragi kilo ziztrin bat ekoizteko milaka eta mila litro ur gastatzeko gai gara. Hau, bidegabekeria iruditzen zait, kontuan izanda gaur egungo teknologiarekin haragiaren kontsumoa murrizteko edo kontsumitzen uzteko gai garela, osasun arazorik eduki gabe. Horretaz aparte, deforeztazioaren arrazoi nagusienetariko bat ere da abeltzaintza, animaliak elikatzeko soja eta beste hainbat landaren landatzeko milaka hektarea mozten dituztelako, natura ez errespetatzen. Gaur egun nekazaritzaren produkzioaren herena animaliak elikatzeko erabiltzan da. Honen adibide bat amazoniaren deforestazioa izan daiteke.

Foods for Tomorrow-en, berriz, guztiz kontrakoa gertatzen da. Animaliak produktu gisa ez erabiltzeaz gain, natura ere errespetatzen dute. Foods for Tomorrow-sen uraren %94a baino gutxiago erabiltzen dute abeltzaintzarekin konparatuta.(Heura kilogramo bat produzitzeko 1,6m2 ur behar dute). Negutegi efektuko gasei dagokionez, abeltzaintzan baina askoz ere karbono dioxido gutxiago isurtzen da, %99 ahalegia. Eta kalte gehiago konparatzen baditugu horrelako datu gehiago aurkituko ditugu seguruenik

Azken finean, bizitza jasangarri bat eduki nahi badugu, gure elikatzeko ohiturak aldatu beharko genituzke, ingurumenaz arduratzen diren enpresei produktuak erosten eta produktu begetarianoak kontsumitzen. Azken finean, produktu berri hauetan dago etorkizunaren funtsa.

https://es.statista.com/grafico/8316/mas-de15000-litros-de-agua-por-cada-kg-de-carne-de-vaca/
foodsfortomorrow.com/foods-for-tomorrow
https://www.instagram.com/p/B3t5PlKC9Qd/
https://www.efe.com/efe/espana/sociedad/los-espanoles-comen-seis-veces-mas-carne-de-la-recomendada-segun-un-estudio/10004-3950600
https://elpais.com/economia/2014/08/28/actualidad/1409248442_611793.html
https://www.ticbeat.com/salud/inasumible-coste-ambiental-producir-carne-roja-cifras/

Txina, kapitalista edo komunista?

TXINA, KAPITALISTA EDO KOMUNISTA?

Historian zehar mundua garatu egin da, beraz, herrialdeak baita ere. Herrialde horiek sistema ezberdinekin kontrolatu dira, sistema horiek komunismoa eta kapitalismoa dira. Baina azken mende honetan sistema bat nabarmendu da bestearen gainetik, kapitalismoa. Hala ere, badaude komunismoan oinarritutako sistemak izaten jarraitu duten herrialdeak, horien artean, Txina.

Hasteko, Txina, 2. Gerra Mundialaren ondoren, komunismoan bizi zen. Izan ere, partidu komunistak hartu zuen herrialdearen boterea. Izan zuten lehenengo agintariak, Mao Zedongek, herrialdea industrializatu nahi izan zuen Sobietar Batasunak bidaltzen zion diruarekin, baina Stalinen heriotzaren ondoren alde batera utzi zuen estatu hori, eta  lur guztiak komunak bihurtzen bere herrialdea aldatu nahi izan zuen. Aldaketa hartan jende asko hil egin zan hark egindako exigentziengatik. Ondorioz, agintea aldatu zen eta orduan hasi zen gaur egungo Txina, kapitalistagoa izan arren guztiz ez dena.

Sistema politiko edo ekonomikoari dagokionez, Txinak gaur egun  zona batzuk dauzka non haien legeak guztiz ezberdinak diren, leku haiek kapitalistak dira beste herrialde osoa ez bezala. Han enpresa pribatu ez txinatarrak egon daitezke eta haren legeei esker abantaila fiskal asko daude, eta horregatik urte gutxitan Txinaren egoera ekonomikoa hobetu egin zen. Gainera komertzio librea defendatzen duten zona horien bidez errazago komertzializatu zezakeen herrialde handi horrek, eta 2007. urtean Estatu Batuak garaitu zuen Txinak, potentzial handiena zuen herrialdea bihurtuz. Probintzia haiek, zona ekonomiko espezialak dira. Hasieran lau ziren; Xiamen, Shenzhen, Zhuhai  eta Shantou, baina gaur egun 15 zona komertzio librea defendatzen dute, 49k maila estataleko ekonomia eta teknologiaren garapenenean oinarritzen dira  eta 53k industrial eta goi-mailako teknologia garapena sustatzen dute. Beraz, esan daiteke, gaur egungo Txina ofizialki komunista, ez dela guztiz. 

 

Marxek sortutako sistema politikoan, gauza garrantzitsuenetariko bat langileen eskubideak dira, eta Txinan ez dira betetzen. Dagongzhe Migrat Worker Centre eta Worker Empowermentek diotenez, Txinatarren %25ak soldata minimoa baina gutxiago irabazten du, gainera, %95ak merezi duten baino soldata baxuagoa dute. Ez hori bakarrik, enpresa probatuen gehiengoak legalki bete behar diren orduak baino gehiago betearaztea behartzen die Txinoei, 12 ordu lan egitera. Ildo beretik, jende asko hil izan da lanean; 3.000 pertsona minetatik ikatza ateratzen hil ziren.

Horren aurrean, bai Max, Engels edo edozein komunista larrituko zen, beraien ideologiarekin ez datorrelako bat, orduan ezta ere komunismoarekin. Izan ere, jabetza pribatua aurrera ateratzen dute, proletarioaren eskubideak ez dituzte defendatzen eta kapitalismo basati batean bilakatzen ari direla argi ikus daiteke.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
BIBLIOGRAFIA:

https://www.fundacionalternativas.org/public/storage/opex_documentos_archivos/ea41ee7b76c9b278101cf6727bb3321a.pdf (16 eta 17 orriak)

https://cecogrup.com/la-realidad-del-empleo-china/

https://www.youtube.com/watch?v=YZC3SxV2wJM

https://www.youtube.com/watch?v=NMLiYCM8zZg

https://es.wikipedia.org/wiki/Zonas_econ%C3%B3micas_especiales_de_China 

https://es.wikipedia.org/wiki/Zona_econ%C3%B3mica_especial

2020-KO KRISI EKONOMIKOA

Ekonomia indikatzaile guztiek diote 2020an krisi ekonomiko berri bat egongo dela. Esan dezakegu, Europa aldaketa handiak egiten ari den periodo batean dagoela eta zaila dela bertako herrialdeek akordio batera iristea. Ekonomiari buruz, esateko dago, ezinezkoa dela ekonomia garbi mantentzea ziklo ekonomikoa etengabe dagoelako jarduten.

Bestalde, datorren krisi hau aurrekoa baino gogorragoa izango dela esaten dute adituek, zeren gobernatzeko, Espainiako partidu politikoak ez dira adostasun politiko batera iristen. Beraz, ekonomia momentu hauetan geldirik dagoela esan dezakegu. Gainera, gogorragoa izango da faktore sozialarengatik, atera berriak baitira 2008an hasi eta 2014an bukatu zen krisi ekonomikotik.

Krisi hau aurretik aurreikusi zen, Txina eta Estatu Batuetako komertzio gerragatik, Alemaniako rezesioko hodeiak askoz gehiago belzten hasteagatik, eta Europako desakordioengatik. Guzti honek, Europako ekonomiaren berreskurapena motelagoa izatea eragingo du, eta merkatuek egonkortasuna galduko dute eta erori egingo dira

https://www.ccloan.es/crisis-economica

Pentsiodunek politikariei eskakizuna

PENTSIODUNEK POLITIKARIEI ESKAKIZUNA

Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan manifestazioak egingo dituzte azaroaren 16an. Greba honetan, eragile sozialek, sindikatuek, mugimendu feministek eta ikasleek parte hartuko dute.

Pentsiodunak, Bilboko udaletxean dauden eskaileretan jarri dira, berriro ere pentsio publiko eta duinak aldarrikatuz. Beraiek adierazi nahi zuten gauzetako bat, borrokan jarraitzen dutela da, beraien pankartetan jartzen zuen bezala.

Gipuzkoako pentsiodunen mugimenduko kide batek, oso hitz garrantzitsuak adierazi ditu: «Bukatu da promesen garaia; gure erakundeei eskatzen diegu behingoz beren ardura bete dezaten, eta pertsonei bizitza duina bermatu diezaietela»

Hauek, beste egunez aparte, astelehenetan mobilizatzen jarraituko dutela adierazi dute, eta mobilizazio jendetsuetara deituko dute. Beraiek eskatzen dutena lortu arte, edo hobeto esana, beraien helburua lortu arte.

Azken hilabete honetan, mugimendu feministekin, ikasleekin, … harremanetan jarri dira, euren pentsamendua eta nahia zabaltzeko.

Martxa garrantzitsuena azaroaren 16an izango da. Bilbon, Donostia, Gasteizen eta Iruñean egingo dituzte manifestazioak, baina abenduan hauek, aldatu egingo dituzte. Toki horietan egin beharrean leku esanguratsuenetan egingo dituzte: Eusko Legebiltzarreko eta Nafarroako Parlamentuko atarietan. Urtarrilean beste manifestazio jendetsu bat antolatuko dute.

Notizia: https://www.berria.eus/paperekoa/1872/014/001/2019-10-23/pentsiodunek-ekintza-zehatzak-eskatu-dizkiete-politikariei.htm

Kataluniako Gatazkak, Ekonomiarentzat Kolpe Handia

Kataluniako Gatazkak, Ekonomiarentzat Kolpe Handia

2017ko urriaren 1an Kataluniak erreferendum bat ospatu zuen, non biztanleriari galdera oso zehatz bat egin zitzaion: Katalunia Espainiaren barnean edo kanpoan egotea nahi duzu. Galdeketa hau, erreferendum ilegal bat bezala hartu zuen espainako gobernuak, hori dela eta, galdeketaren emaitza ez zen eraginkorra bihurtu. Baita ere, erreferenduma antolatu zuten buruzagi gehienak kartzelara bidali zituzten probisionalki. Bi urte hauetan kartzeleratu hauen epaiketa ospatzen joan da eta joan den astean honen sententzia atera zen. Sententzia oso gogorra izan denez, Kataluinako partaide independentistak kalera atera ziren, sei egunetan zehar presoen askatasuna aldarrikatuz. Nahiz eta, protesta gehienak pazifikoak izan, gutxi batzuk istilu galantak sortu dituzte, batez ere Bartzelonan.

Istilu hauek ondamendi handiak sortu dituzte Bartzelonako kaleetan zehar, hiri-altzarian, komertzioetan, udaletxeko gastuetan ( garbiketa zerbitzuan, suhiltzaileak, poliziak...) Gainera, Bartzelona hiri oso turistikoa izanik, gatazkek ekarri dizkio turismoaren sektoreari,  eta gerora ere, kalteak eragin dizkio hiriko irudiari. Istiluen artean garrantzitsuenetako bat PRAT aireportuan gertatutako izan zen, hemen bidaiarien artean kaosa eragin eta hegaldi asko bertan behera utzi zituelako.

Deskribatutako gatazka hauen kostea,  Bartzelonako udak kutxari 7 milioi euroko kostuak eragin dizkio: 2 milioi euro baino gehiago hiri-altzarian, hegaldien bertan beheretan 3,3 milioi euro eta udal zerbitzuetan beste guztia.  Istiluak Bartzelonako hiriaren ekonomiarentzat golpe handi bat izan dira eta gutxienez, epe motzean, turismoarengan eragin negatibo bat izango duela argi du mundu guztiak.

Nire ustez, protesta hauek zentzu handia dute eta katalan gehienek protesta pazifikoak egin dituzte. Hala ere, badaude jende multzo txiki batzuk protesta bortitzak egin dituztenak eta ni horiekin ez nago ados hauek egiten duten gauza bakarra, katalanen prosteten irudia zizkintzea delako. Hori dela eta, espero dut kataluinako arazoa ahalik eta era pazifikoenean konpontzea.

BIBLIOGRAFIA:

https://elpais.com/ccaa/2019/10/17/catalunya/1571296227_193699.html

https://cadenaser.com/ser/2019/10/18/economia/1571417110_171707.html

Emakumezkoen futbola

Gaur egun futbola da munduko ikuskizunik ikusienetakoa. Kirol honen barruan emakumeek bere indarra eskuratzen ari dira berdintasunaren bidean. Adibidez, duela urte batzuk ez ziren ezta telebistetan agertzen baina denborak aurrera egin duen modura, ospea eta haien lekua eskuratzen ari dira futbol komunitatean.

Argi dago ez dagoela bi sexuek praktikatzen duten kirolen artean soldata berdintasunik mutiletan milioiak irabazten dituztelako nesken artean normalean beste lanbide bat eta guzti bilatu behar dutenean. Adibide nagusiena patrozinioetan dago, iragarkietan normalean mutilak izaten dira protagonistak eta kasu murritz batzuetan izan ezik, neskek oso tarte txikian agertzen dira iragarki osoan zehar. Eskerrak gaur egun egoera aldatzen ari dela onerako eta haien protagonismoa eskuratzen ari dira.

Duela egun batzuk notizia izan da Espainiako emakumezkoen liga greba konbokatu dutelako epe luze baterako daukaten soldatak direla arrazoi. Beraien kontratu bateko minimoki 8.000€ irabaztea argitzen die urtero minimoki baina jokalariek soldata igoera bat eskatzen dute. 8.000€ irabazteak urtero esan nahi du hilero 700€ baina gutxigo irabazten dituztela esan nahi du eta horrekin ezin da bizi denbora luzez. Soldatak hoien ondorioz, jokalarietako asko kirola praktikatzeaz utzi edo aparteko lanbide bat izaten dute ebazpen moduan.

Greba honekin beraiek telebistri dagokionez agerraldi gehiago eskatzen dute eta 16.000€ urteroko soldata minimo bat eskatu diote RFEF-ri.

BIRSALMENTA

BIRSALMENTA

Birsalmenta gaur egun asko erabiltzen den negozio bat da eta honetan konsistitzen du: jendeak gauzak erosi egiten ditu eta ondoren garestiago saltzen du. Negozio hau normalean sarrerak erosterako garaian edo arropa erosterako garaian erabiltzen da. Eta jende asko negozio honen aurka dago izan ere jendeak unitate bat baino gehigo erosten du ondoren garestiago saltzeko eta unitate asko ersoten dituztenez jendeari "lapurtzen" hari dira eta azkenean sarrera gabe gelditutakoak askoz ere gehigo ordaindu behra dute nahi duten hori lortzeko.

Gainera orain pertsonak izan ordez saltzen dutenak webgune asko daude honetara dedikatzen direnak, honetara dedikatzen den enpresa ezagunena stockX da. Enpresa honek arropa edo zapata piezak erosten ditu eta ondoren garestiago saltzen ditu. Baina ere beste orrialde desberdin batzuk daude adibidez Ebay, enpresa honek denetarik saltzen 

Bestaldetik lehen esan dudan bezala sarrerak ere saltzen dira naiz kontzertu edo partido batekoak izan. Baina sarrera hauek erosteko pertsona batekin kontaktatu behar da sarrera gabe gelditzen bazara hau asko gertatzen da ere diskotetako sarrerekin adibidez batablaneko sarrerak erosteko epean erostean en badezu erosten norbaitekin hitz egin behar sarrera lorttzeko eta gainera gehiago ordainduz.

Hogar Social Madrid

Madrilen sortutako eskuin muturreko antolakunde bat da eta noenazismoa dute ideologitzat. haibestetan konparatua izan da Greziako, "amanecer doradorekin" adibidez, Europan dagoen eskuin muturreko antolakunde indartsuenetariko batekin. Beraiek bere burua ONGtzat dute, baina baldintza bat jartzen dute zu laguntzeko orduan, Espaniarra izantea. Egia da, laguntza ekonomikoak ematen dituztela bai janaria emateko garaian bai lo egiteko tokia emanda. Horrela esanda oso polita dirudi dena baina ez dugu ahaztu behar antolakunde faxista baten aurrean gaudela eta Atzerritarren eta LGTB jendearen eskubideen aurka dagoela.


Nire iritziz, ezin da ONGtzat hartu. ONG batek ez luke jendea gutxietsiko bere arrazarengatik, ONG baten helburua laguntza behar duen jendeari laguntzea da bere arraza kontuan hartu gabe.

HISPANITATEAREN   EGUNEKO AURREKOSTUA

Aurtengo 2019ko urriaren 12an, Hispanitate eguna ospatu zen Madrileko kaleetatik barrena, urtero bezala.  Egun hau ospatzeko, sekulako desfilea egon zen. Baina noski, hau ondo atera ahal izateko, gobernuak dionez, 670.000 €-ko aurrekontua eduki zuten.

Diru guzti hau hurrengo hauei ordaindu zien gobernuak: batetik,  357.000€ guardia zibilari, polizia nazionalari, baita bestelako armada taldeei. Bestetik, 137.000€ 150 ibilgailuei eta azkenik 450.000€ , 76 aeronavesei.

Baina galdera da, diru guzti hau non dago behar denean?. Zer egin dezakegu hau aldatu egiteko?

Horrelako egoeratan ikus daiteke Espainiak dituen lehentasunak gizartearengan.

 

TURISMOA HANDITZEN DA DONOSTIAN

 

TURISMOA HANDITZEN DA DONOSTIAN

2018an Donostian 1.176.754 turista egon ziren, eta turisten sarreara %7,1 handitzea eragin zuen. Era berean, Donostian turistek gau bat gelditzearen portzentaia ere handitu zen eta 2.390.375ra iritsi zen eta  lehengo urtean baino %9,5 handitu zen.

ZERGATIK?

2017tik 2018ra 25 hotel egin zituzten, eta horrela turismoa handitu zen. Azken urte hauetan geroz eta pentsio  hotel gehiago eta azkenean horrek turistak erakartzen ditu. Horretaz gain, dauden hondartzengaitik, arkitektura famatuengatik eta jaiek ere, turistak erakartzen. Era berean Donostiak gastronomia famatua du eta Donostiako tabernetan inon baino pitxo hobeak egiten dituzte, eta turistak gastronomia hori erakarri egiten die. Gainera, Donostiak sagardotegiak ditu, sagardotegietan sagardo eta txuleta hoberena egiten dute.

NOLA ERAITEN DIGU GURI?

Jende asko dago eta ezin zara kaletik ibili. Bestetik, turista asko eta pisu turistiko asko dagoenez, etxebizitzaren prezioak igo egiten dira, eta azkenean  horrek guri kaltetzen digu. Izan ere, guk ezin dugu hainbeste diru ordaindu etxe bat erosteko edo alkilatzeko, eta ondorioz,  beste toki batera bizitzera joan behar gera, besteak beste, Hernanira, Astigarragara, etab. Turistei berriz, ez die kaltetzen, beraiei berdin zaielako hainbeste ordaintzea. Ildo beretik, tabernen prezioak ere igo egiten dituzte, bereiziki alde zaharrean. 

https://www.noticiasdegipuzkoa.eus/2019/01/23/sociedad/gipuzkoa-bate-records-turisticos-en-2018-y-aumenta-los-flujos-en-temporada-baja#Loleido