Industria 4.0

XVII. mende erdialdean lehenengo industria iraultzarekin gizakiaren eguneroko bizitza nabarmenki aldatu zen. Baporezko makinak garaiko bizimodua sistematizatu zuen. Teknologia aurrerapenei esker, ekoizpena era masiboan hobetzeko aukera ekarri zuen bigarren industria iraultzak. Geroago, petrolio eta energia nuklearraren erabileran oinarrituta hirugarren industria iraultza jasan zuen gizarteak. Gaur egun, etengabeko teknologia garapenak informazio eta komunikazioan oinarrituko den laugarren industria iraultzara ekarri gaitu. Azken hori, aurreko guztiak ez bezala, ez da energia-iturrietan oinarrituko.

Laugarren industria iraultza izango denaren atarian gaude. Historiako momentu jakin hau 1815. urtearekin alderatu genezake. Urte hartan, erabat ezezaguna zen errealitate batera zihoan atea irekitzen ari zen, XIX. mendeko gizartea gaur egun oraindik martxan dagoen sisteman sartzear zegoen. Sistema kapitalista 1820 urte inguruan hasi zen. Hasierako modelo horrek hainbat hutsegite izan zituen. Hutsegiteetako bat krisi ekonomikoak dira. Krisi ekonomiko baten ostean, kapitalismo sistema horren modelo berri bat eraikitzen zuen ekonomian; beti sistema kapitalistaren barnean. Jasan berri dugun krisi ekonomiko hau 1929ko krisiaren antzekoa izan da; sisteman aldaketa gehien ekarri dituen krisiaren antzekoa. Pasa dugun krisiak modelo berri bat ekarriko du, baina modelo honek sistema berri baten atea irekiko du. Sistema honek potentzial guztiak garatuko ditu maila ekonomikoan, politikoan, sozialean… Industria 4.0 modelo eta sistema horien arteko trantsizioa da, gizartearen aldaketa oinarrizkoenetako baten trantsizioa.

Industria 4.0 kontzeptua ekoizpen bideak antolatzeko modu berri bati dagokio. Helburua "fabrika adimendun" ugari izatea da, beharrak eta ekoizpen prozesuak egokitzeko eta baliabideen esleipen eraginkorragoa lortzeko. Ez da aurrez bizi izan den errealitate sendoa, baina garapen industrialaren mugarri berria izango da, interneten eta teknologia aurreratuen erabilera intentsiboa egingo duena; ingurumenarekiko errespetuzko industriak eta potentzia-sorgailuak garatzeko eta produkzio-kateen komunikazio hobea eta eskaintza eta eskari merkatuak dituzten helburu nagusia lortzeko helburuarekin.

Itzulera operazio espresa

Udara iristear dago eta horrekin batera dieta egitera bultzatzen gaituzten iragarkiak geroz eta ugariagoak dira: mirariak egiten dituzten kremak, edariak, janariak…Herrialde batzuetan, Japonian adibidez, “itzulera operazio espresa” deritzon plana martxan jarri dute eta plan honen helburu nagusia pisua ahalik eta modu azkarrenean galtzea da. Batzuen ustez, Japoniako gobernuak biztanleriaren osasuna zaintzeko eta obesitatea ekiditeko erabiltzen duen metodoa da, baina, adituek diotenez ez da osasungarria denbora tarte txikian pisu aldaketak edukitzea, beraz, zein da haien benetako helburua?

Nire ustez, ekonomia hobetzeko eta etekinak ateratzeko egiten dute, hau da, pertsonek iragarkien eraginez gorputz perfektua lortu behar dutela sinistuko dute eta ondorioz, beren gorputza aldatu nahiko dute. Hori modu erraz batean egiteko laguntza bila farmazietara, kiroldegietara, dietetika zentroetara...joango dira, hortaz, farmaziak, dietetika zentroak eta horrelakoak aberastu egingo dira. Bestalde, argaltzen diren pertsonei sariak edo irabaziak emango dizkiete, hau da, Japoniar neska bati egin zioten elkarrizketa baten arabera, zenbat eta pisu gehiago galdu, lana aurkitzeko orduan eta aukera gehiago zituen eta horrekin batera zoriontsu izateko modelo baten antzeko gorputza izan behar duzula inposatuko dizute. 

Gainera, jende askori sinestarazten diote soberan ditugun kiloak ahal den azkarren kentzeko beharra izan behar dutela, baina, noski “modu arduratsu batean”. Niri iruditzen zait, pisua modu osasuntsu eta azkar batean (bi asteko tarteetan egin ohi dute Japonian) egitea ezinezkoa da, honekin esan nahi dudana da, dieta arduratsuak eta osasuntsuak eginez, ezin duzu denbora tarte txikian pisu asko galdu. Horretarako, etekinak lortzeko, geroz eta metodo “liluragarri” gehiago daude: hamaika pilula magiko, hamar egunez zunda edo hodi batez elikatzea, aste batean ez jatea, aste batean soilik likidoak hartzea… Niri dieta horiek oso arriskutsuak eta kaltegarriak iruditzen zaizkit zeren eta dieta estremoak dira eta pertsonek gaixotasun desberdinak garatzea sortu dezakete (anorexia, bulimia, anemia…) eta horrekin batera hainbat pertsonei bizitza kentzera iritsi. Amaitzeko, egia da, geroz eta pertsona potoloagoak daudela munduan, baina, nire ustez, horretarako soluzioa ez da jendea gosez hiltzea baizik eta modu osasuntsu batean elikatzea eta beharrezko kirola egitea. 

Langabezia

Langabezia

Langabezia edo desenplegua da lan egiteko borondatea eta gaitasuna duten gizabanakoek langabeek gogoz kontra jasaten duten lanik ezeko egoera. Lanik eza pairatzen duen lan indar osoaren ehuneko gisa neurtzen da langabezia, maizenik langabezia-tasaren bidez: lanik ez duen biztanleria aktiboaren ehunekoa (lanean aritzeko adina izanik, lanean edo lan bila ari direnek osatzen dute biztanleria aktiboa).

Beraz, langabezia aztertzean kontuan izan beharreko faktore nagusietako bat da faktore demografikoa. Izan ere, jaiotza- eta heriotza-tasek, biztanleriaren bizi-itxaropenak, edota migrazio-mugimenduek eragin handia dute langabeziaren bilakaeran.

• Lanaren eskaintza eta eskaria

Bi alderdi dira:

• Langileak: lana, ekoizpen-faktore garrantzitsua, eskaintzen dute (lan-eskaintza).
• Enpresak: faktore hori eskatzen dute (lan-eskaria).

Lau langabezia-mota, edo bestela esanda, langabeziaren lau kausa aipatu ohi dira: langabezia frikzionala, klasikoa, egiturazkoa edo teknologikoa, eta ziklikoa.

• Langabezia frikzionala: lan bat utzi berria izanik, beste baten bila ari direnen egoerari loturikoa da; beraz, beti zor izango zaio faktore horri langabezia osoaren ehuneko txiki bat, beti izango baitira estatistikak osatzean lan bat utzi eta beste lan baten bila ari diren langile batzuk.
• Langabezia klasikoa: soldata-maila altuegiei dago lotua. Zenbait ekonomialarirentzat (ekonomialari klasiko eta neoklasikoentzat, hain zuzen), soldata garaiegiak dira, lan-merkatuen gehiegizko zurruntasun, arauketa eta parte-hartzearekin batera, langabezia sortzeko iturri nagusiak.
• Egiturazko langabezia: ekonomiaren egituran izaten diren aldaketa sakonei loturikoa da. Aldaketa horien ondorioz, sektore batzuetan lanak gora egiten du, eta beste batzuetan, berriz, lanik eza areagotu egiten da.
• Langabezia ziklikoa: ekonomia-zikloetako atzeraldi edo ekonomia-jardueraren beherakada-fasearekin loturikoa da. Atzeraldian den ekonomian produktu eta zerbitzuen eskaria osoa ez da gai lan bila dabiltzan guztientzat lana sortzeko.

Esan dezakegu Euskal Herrian langabe kopurua jaisten ari dela, hauxe notizia bikaina da, honen ondorio nagusia da, hainbat eta hainbat enplegu berri sortzen ari direla da. Langabezian egoteak baita ere ondorio larriak izan ditzazke, adibidez, ikerketa batek frogatu zuen suizidoaren kausetako bat zela langabezia.

OSASUNAREKIN JOLASEAN

Elikadura funtsezkoa da osasunarentzat eta ospital batean osasunerako kaltegarriak diren elikagaiak ikustea arrigarria da. Gaileta ultra-prozesatuak, ontziratutako zukuak, findutako ogiak, sanjakobo frijituak, haragi prozesatu batzuk eta abar eskaintzen dituzte. Galleten eta zukuaren arazoa kezkagarriena da, ospitale guztietan estandarizatu baita. Glukosaren tolerantzia edo intsulinarekiko erresistentzia okertzen duten elikagaiak infartua areagotzen dute, galleta eta zukuen kasua den bezala.

Hau gutxi izango balitz, gaur egun makinak daude itxaron gelatan, eta janaria zoritxarrez ez da osasungarria, ultraprozesatuak dira eta denen eskura jartzen ditu. Gainera, egoera zailetan dagoen jendea egoten da han, denbora asko pasatzen dituena itxaroten, eta ohikoa den moduan, ultraprozesatuak eta gozoak ihes ibilbide gisa agertzen dira.

Enpresa handiek bizimodu osasungarria sustatzen dute, Coca-Cola, Mc Donalds, Nestle eta abar Europako Marken Elkartean sartuak daude. Arrigarriena da, enpresa hauek direla ultraprozesatuak merkatura irekitzen dituztenak eta fortunak egiten dituzte hauen eta gure kontu, marketinga da guztia.

Laburbilduz, alde batetik, enpresa handiek osasungarriak diren elikagaiak "sustatzen" dute marketing hutsa delako, markak fama ona hartzen duelako, baina aldi berean fortunak egiten dituzte kaltegarriak diren ultraprozesatuekin. Bestalde, ospitalak guztiz osasunaren alde egon beharko lukeen lekua izanik, kaltegarriak diren produktuak saltzen eta zabaltzen ditu, jendearen osasunarekin jolastuz. Honi guztiari bukaera eman behar zaio gure bizitzekin eta diruarekin jolasten dutelako.

Merkea edo kalitatea ?

Kalitatea edo merkea izatea guk erabakitzen dugu , denok dakigu denboraldi berri bat asten denean , arropa markak kolekzio berriak ateratzen dituztela , bai negua , bai udaberria , bai udara izan , gainera honetaz gainera nazkatuta gaude armarioa irekitzera eta beti galtza edota zapatak berdina jartzea , badakigu gehiengoari gustatzen zaiola gauzak estrenatzea edota arropa berria erakustea .

Hau honela esanda , esan daiteke , diru bat aurreztua dugunean , denda merkeetara joatea optatzen duela jendeak , leno ez zen horrela , jendeak kalitatezko produktuak erosten zituen urte osorako , beroki bero eta goxo batekin urteak irauten zuen jendeak , orain nahi iana arropa dagoen , oso merkea , multinazionalak beraein artean geroz eta konpetentzia dute , leno kamiseta bat erosterakoan prezio berdinean orain 3 kamixeta erosi ditzakezu .  

Enpresa hauen atzean , denok badakigu esplotazioa izugarria dueguela , baina jendeari berdin zaio , erosleak aukera izaten badu 15 eurogatik 3 kamiseta eramatea 1 ordez , nahiago du .

Esplotazio onen atzean , mafiak daude , nun umeak erabiltzen dituzte lana azkarragoa eta gutxiago ordaintzeko inozentziaren atzean , baina noraino eraman behar da muga hau ?

Europak , horrelako esplotazio hauen aurka oso zorrotz jarri da eta horrelako enpresei santzio handiak jarriko zaizkiela abisatu du , ume auhen eskubideen aurka doalako , baina gu geu izan beharko ginen kontziente zer kalte gauden egiten 3 munduko jendeari .

Neurri auen bitartez , enpresak Europan produktuak egiten asi dira , geroz eta kalitate hobearekin eta beraien langileei soldata minimoa  ordaintzen , nun langileak eskubideak dituzte beste langileak bezala , eta ez ume hauen esplotazioa handituz .

Kirola=Negozioa

                                                                                                                                                                                                          Oraingo onetan ez dut kirol batean zehatz hitz egingo , orokorrean baizik , hainbat adibide emanaz .

Hasteko esan daiteke kirola , apustuen bitartez asi zela , hauek reto desberdinak jartzen asi ziren , indar probak , erresistentzia probak , ondoren , apustuak egiten zituzten , baratzeko produktuak jolastuz edo trukeak eginez.

Proba hauek irabazteko jendea entrenatzen asi zen , baina ez profesionalki . Urteak eta urteak pasa ala , 1950 urtea arte , bertan asi ziren kirol ospetsuak , eta kirol profesionalak azaltzen , bai , profesionala esaten dudanean , horretaz bizitzen ziren jendea zirela .

Kirol hauen atzean, adibidez atletismoa , markak daude , ea zeinek azkarrago egin 100 metroak , edota zeinek jabalina urrutiago bota ...

Eta bai , kirol hauek ospetsuak izan arren , ez dago konparaziorik gaur egungo futbolarekin adibidez , nun fitxaje berri batek lehenengo maila batean 10 milioi euro baino gehio kostatzen dizun .

Kirola , dibertsio , denbora pasa , edota lagunekin praktikatzeko metodo bat zen , orokorrean gizarteari kirola egitea dibertitzeko egiten zuen , negozio gizonak etorri zirenetik , jendeak ez du dibertitzea pentsatzen , irabazi edo galtzearen atzean , kontratuak daude , miloika eta milioika diru mugitzen du kirola , ez esanik ez , irratien eta telebisten iragarkiak .

Kirolariak , baita modeloak dira , marka berriak , produktu berriak , edota material berriak ateratzen direnean , beraiek dira iragarkian ateratzen direnak , zergatik ? ori da saltzen duena , kirol orretako jokalari oberenak bota berri batzuk iragartzean , jende guztiak bota oiek nahiko ditu .

Eta futbola esan dudan moduan , gutxinaka gutxinaka , kirol guztiak .

EUSKADIKO PETSIODUNAK

Azken egun hauetan, gure inguruan nagusitu den  berria da jubilatuen pentsioen gaia. Denok ditugu aiton-amonak edo batenbat ezagutzen dugu eta seguru nago kexu direla beraien errentaren egoeraren aurrean. Baina, zertaz dira kexu zehazki?

Zure bizitzan zehar kotizatutako urteen araberakoak diren diru sarrerak dira pentsioak, estatuak jubilatu bakoitzari hilabetero ematen dizkionak, lana egiteko gai ez direlako.

 Euskal Herrian guztira 198.441 jubilatu ditugu gizarte segurantzako azken datuen arabera eta datuek diotenez, Euskal Herriak Espainako pentsiorik altuena eduki arren , pentsionuden %36a ez da 735€tako gutxieneko soldatara iristen.

Jubilatu hauen artean daude 500€ jasotzen dituztenak ere, %16,31 ain zuzen ere, eta diru kopuru baxu horregatik Diru-sarrerak bermatzeko errenta eskatzera behartuak sentitzen dira. Errenta mota honek indibiduoaren biziraupena bermatzeko balio du, oinarrizko behar pertsonal eta familiarrei aurre egiteko prestazio ekonomikoa da, baliabide nahikoak ez dituztenentzat, beraien bizitza aurrera eramateko balio dutenak.

Hau guztia ikusi ondoren argi dago egoera latzak ari direla pasatzen gure inguruko adineko pertsonak. Egoera aldatzeko, Estatuari presioa egin behar zaio pentsioak igo ditzan eta jubilatuek lasai bizitzeko aukera izan dezaten.

Bruselazek beste 3.000 milioi euro eman nahi dizko Turkiako errefusatuei

Bruselazek beste 3.000 milioi euro eman nahi dizko Turkiako errefusatuei

Bruselasek Turkiari 3.000 milioi euro ematea proposatu du, beraien egoera kritikoarengatik. Europar Batasunak alde batera utzi du azkeneko bi urte hauetan egindakoa, hau da, Siriako errefusatuentzako diru kantitatea kentzea. 2016ko martxoan adoptatutako adostasun migratorioak, 2018.urtera iristerakoan kantitate hori bikoitzeko tuaurrekontua zuten. Dimitris Avramopoulos, Europako komisarioak, estatuei eskatu die diru hori gaitzeko. Turkiako estatuaren hondamendiak, estatuko kideei diru gehiago bilatzeko ideia burutik kendu nahi die.

Turkiako finantziazioa bere lurraldeetan aterperatutako  3,5 milioi errefusatuk klabe bat osatzen du 2016tik iritsitako isurketaren freno gogorra azaltzen du. Bruselasek segurtasun handiko eskema bat sortu zuen, mesfidantza ekiditeko Turkiako autoritateetara zuzenean ez iristeko dirua. Ankara kexatzen da dirua tanta-kontagailuekin iristen dela eta egiten dituzten sanitateko eta hezkuntzako ahaleginak ez duela orekatzen diruak babes-etxeetan sartzeko. Baina Avramopouloskok baieztatu du 3.000 milioi euroak iritsiko direla nahiz eta denbora tarte batekin. Komisarioari hainbat gauza iritsi zaizkio beste estatuetatik baina berak lagundu nahi duela dio.

Artikuluan zehar gehien nabarmentzen gaia kanpo-politika da, izan ere, esatatu batetik bestera dirua bidaltzen ari direlako, eta hori kanpo-`politika da.

Pentsio duinentzako lan duinak

Gaur egun, lanaren inguruan hitz egiten dugunean ezegonkortasuna etortzen zaigu burura. Zer esan nahi dut honekin? Ekonomia aurrerakuntza eta enplegu totala ez direla existitzen. Duela urte batzuk, bizitza ezberdina zen. Esaterako, nire aitona ez zen inoiz langabezian egon eta bere bizitza osoa lan berdinean jardun zuen. Horrela zen garai horretako biztanleria gehienarentzat. Aldi berean, emakumeen eginbeharra etxean gelditzea zelarik; beraien umeak zaintzen.

Urteak igaro ahala, aldatzen joan da. Alde batetik, emakumeak merkatu laboralean gehiago sartu dira, nahiz eta beti gizonezkoekin konparatuz eskubide gutxiago izan, hau da, beraien arteko ezberdintasunak oraindik ere mantentzen diren arren. Izan ere, etxeko eginbeharretaz emakumeak arduratzen jarraitzen dute. Bestetik, krisiak eragin handia izan du langabezia tasa altuekin eta lan falta honek gehienbat emakumeei erasan die.

Momentu honetan, dauden lan gehienak behin-behinekoak dira. Denboraleko lanak eta soldata baxuzkoak direla esan nahi du. Adibidez, gazteek ez dute lanik aurkitzen edo aurkitzen duten horretan, egoerak desegokiak dira. Arrazoi honengatik, horietako askok atzerrira joatea erabaki dute.

Bestalde, helduak kaltetzen dituen egoera ere da hau. Behin-behineko lanak soldata baxuzkoak direnez, gizarte-segurantzako kotizazioak ere baxuak dira, modu horretan, jubilatuen pentsioak arriskatzen direlarik.

Azken hilabeteetan, jubilatuak kalera atera dira beraien pentsio duinak eskatzeko. Azken urteetan pentsio horiek murrizketa ugariak izan dituzte. Pentsioen zati handi bat 600 euro ingurukoa da eta emakumeenean oinarrituz gero, oraindik okerragoak dira.

Nire ustez, pertsona zaharrak urte askotan lan gogorra egin dutenez, orain lasaitasunez bizitzea merezi dute. Beraien nahiak eta beharrak asetzeko nahikoa diru izanez. Hau da justizia.

Espainiako lanpostuak

Espainiako lanpostuak

2017ko azken hiruilekoan Espainia Europar Batasunean lanpostu huts gutxien dituen herrialdeetako bat izan zen. Eurostat-en (Europako estadistika bulegoa) datuen arabera, Espainiaren media %0,7a izan da Europar Batasuneko media %2a izanik.

Lanpostu huts horien artean %90,3a  hirugarren sektorekoa da, hau da, zerbitzuak ematen dituen sektorekoa. Industriak %7,1a hartzen du, eta ehuneko gutxiena hartzen duena eraikuntzarena da.
Lanpostu eskaintza handienak izan dituzten autonomia erkidegoak Katalunia (18.892), Madril (18.000), etas Valentzia (7.586) eta gutxienak izan dituztenak Errioxa (365) Kantabria (587) eta Extremadura (752) izan dira.

INDITEX ONLINE

Duela gutxi inditex enpresak bere 2017ko datuak kaleratu ditu eta nahiz eta 2016an baino gutxiago hazi generalean, badago atal bat non asko hobetu duen, online salmentak. Aurreko urtean baino %41 gehiago saldu dute internet bidez, eta, dagoeneko enpresaren %10 internet bidezko salmentak dira, eurotan esanda, 2530 milioi.

Honek argi uzten digu interneteko salmentak gero eta garrantzia handiago dutela eta horrelako enpresa batek arrakasta askoz handiagoa irabazten ari da horrelako salmentei esker. Gainera, geroz eta zabalagoa da, Australian eta Zelanda Berrian ireki dituzte dagoeneko ZARA.com web orriak.

Baina gauza guztiak ez dira onak Amancio Ortegarentzat, enpresak garbi irabazten duena jaitsi egin da, aurreko urtean salmenten %57ak irabaziak ziren eta aurten %56,3koak. Ez du asko dirudi baina halako zenbaki handiekin zabiltzanean %0,7 batek milioiak eta milioiak balio dezake. Enpresak jaitsiera hau dibisa efektuari atxikitzen dio, esaten dutenez, efektu honengatik izango ez bazen, irabaziak %56,8koak izango ziren, hau da, izan direnak baino %0,5 handiagoak. Espainian notatzen hasi da krisitik ateratzen ari garela eta enpresak hemen %4 batean igo egin ditu salmentak.

Hezkuntzako milaka langile kalera atera dira bigarren greba egunean

Hezkuntzako milaka langile kalera atera dira bigarren greba egunean

Unibertsitatez kanpoko hezkuntza publikoko milaka langile kalera atera dira gaur eguerdian 

Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) hiru hiriburuetan ELAk, LABek eta Steilasek deitutako 

manifestazioetan parte hartzeko. Bigarren greba eguna dute gaur beharginok, eta atzokoaren 

pareko jarraipena izan du honek. Greba hau egitera, Hezkuntza Bereziko hezitzaileak, sukalde
eta garbiketako langileak eta Haurreskoletako langileak zeuden deituta.

Sindikatuek esan duten bezala, irakasleriaren % 75ek egin du bat greba deialdiarekin.

Guztira, 26.000 irakasle inguru zeuden greba egitera deituta. 

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak emandako datuen arabera, irakasleen % 43,73k egin 

dute greba, Hezkuntza Bereziko hezitzaileen % 26,06k, sukalde eta garbiketako langileen

%18,32k eta Haurreskoletako langileen % 14,04k. Gainerako taldeetan (heziketa berezia,

sukalde eta garbiketa eta haurreskolak) irregularragoa izan da jarraipena.

Atzo, 2018ko Martxoak 14, Eusko Jaurlaritzaren arabera, grebaren jarraipena % 42,9koa izan

zen irakasleen artean, % 24,5ekoa Hezkuntza Berezian, % 17,1ekoa sukalde eta garbiketa

sektorean eta % 15,6koa Haurreskoletan.

Zein helbururekin egiten dira grebak? Hezkuntza Publikoen Irakasleen alde egiten dira grebak,

zehazki, ikastola/ikastetxe publikoetako irakasleek greba egiten dute beraien eskubide eta

berdintasunen alde, baita ere, sukaldari eta garbitzaileek. Baina, gauza guztietan bezala, 

irakasle guztiek ez dute grebarik egin eta klase normalak eman dituzte egun normal bat 

izango balitz. 

Hiru greba egun bateratu deitu dituzte martxoaren 14rako eta 15erako eta ekainaren 12rako.

Horrez gain, sektoreka astebeteko grebak izango dira apiriletik aurrera. Gainera, sindikatuak

nabarmendu du lortutako akordioek langileon baldintzak eta eskaintzen duten zerbitzuaren 

kalitatea hobetuko dutela.

Informazioa gehiago nahi baduzue, segidan daukazue informazioa hartu dudan linka:

http://www.eitb.eus/eu/albisteak/ekonomia/osoa/5465074/greba-unibertsitatez-kanpoko-

hezkuntza-publikoan-2017ko-martxoak-15/