PUBLIZITATEA ETA ANUNTZIOAK

            Gure eguneroko bizitzan behin eta berriz ikus dezakegu publizitatea. Baina hau ez telebistan bakarrik, irratian, kalean, autobusetan, egunkarietan … Baina zer da publizitatea? Bada, komunikazio prozesu masiboa da, produktu, ideia, instituzio, zerbitzuen aurkezpen eta sustapena helburutzat dituena.

            Publizitateak, lehen esan ditudan helburu horiez gain, baditu beste garrantzitsuagoak diren beste batzuk; jendearengan eragina izatea, markaren irudia hobetzea… baina denetan garrantzitsuena den helburua, jendea erostera bultzatzearena da. Anuntzio edo publizitatea azken finean, horretarako erabiltzen baita.

            Anuntzio bakoitzak bere originaltasun eta estiloa duela ere erakutsi behar dute, beti produktuarekin zer ikusia edukitzen badute. Anuntzioekin atentzioa deitu nahi dutenez, erakargarri bihurtzen dituzte pertsona, leku, animazio zehatz eta egokiak erabiliz, hau da, marketina erabiliz.

            Anuntzioen munduan diru asko mugitzen da, bakoitzaren atzean izugarriko lana dagoelako. Baina ez hori bakarrik, anuntzio hori mundu osoak ikustea nahi badute, aukera onena telebistan botatzea da, eta ordu edo kanalaren arabera garestiago edo merkeagoa izango da. Badira urteko zenbait momentu non ia jende guztia telebistari begira dagoen, urte berri eguna hain zuzen. Urteko lehenengo anuntzioak, izugarrizko dirutza ordaindu behar izaten du hori telebistan botatzeko, baina egoeraz aprobetxatuz eta diru asko horretan inbertituz, jendeak gero produktu hori erosi egingo du. Publizitateak arazo larriak ere ekarri izan ditu, idealizazio kontzeptua asko erabili ohi delako beraietan.

            Publizitateari beste erabilera bat ere ematen zaio, kasu honetan ez produktu bat erosteko, baizik eta, gizartean dauden kanpainen propaganda antzeko bat egin eta beraietara gehitzeko. Adibidez, matxismoaren aurka, genero indarkeria, matrikulazio kanpainak, txertoen kanpainak…  hauetako informazioa zabaldu nahi badute, teknika bera erabiltzen dute, hau da, publizitate eta anuntzioen bidez informatzen dute jendea.

             

 

Inflazioa Hego Euskal Herrian

Lehenik eta behin, albiste honi buruz hitz egin aurretik , inflazioa zer den jakin behar dugu. Zer da inflazioa? Inflazioa ondasun eta zerbitzuen prezioak asko igotzeari esaten zaio, zirkulazioan dagoen dirua gehiegizkoa denean.

Albiste batean entzun dut aurtengo apirilean inflazioak gora egin duela, %2,5era igo da hain zuzen ere, hau da, hilabete horretan prezioak asko igo egin direla, eta prezioak igotzearen arrazoia aste santua izan da.

Aste santuan jende asko kanpora joaten da oporretan eta orduan da hotelek, jatetxeek... aprobetxatu egiten dutenean prezioak igotzeko. Hotelek adibidez prezioak igotzen dituzte badakitelako prezioak igo arren jendeak onartu egingo duela, oporretara joan nahi baldin badute ez dutelako beste aukerarik. Eskari-inflazioa deituko genioke honi.

Prezioak pixka bat igotzeagatik ez da ezer gertatzen baina kontuz ibili behar da zenbat eta zenbatetan igotzen diren prezioak, bestela inflazioa gehiegi igoko da eta arriskutsua izan daiteke ekonomiarentzat. Saiatu behar duguna ekonomia ahalik eta orekatuen mantentzen.

Inflazioa egotea ona da?

Inflazio hitzak esan nahi duena da, ekonomia bateko prezioek oro har eta modu jarraituan gora egitea, horrela esaterakoan ikus dezakegu jendeak diru gehiago izango lukeela eta denak pozik egongo liratekeela, baina hori betirako izango al da? Ez, izan ere inflazioa modu kontrolatu batean oso ona izan daiteke baina hazten uzten segitzen badiogu orduan momenturen batean ekonomiak eztanda egingo luke diru gehiegi egongo litzatekeelako ekonomian.

Inflazioa gertatzea bi arrazoiren gatik izan daiteke, alde batetik inflazioa gehiegizko eskaintzak sor dezakeela da, izan ere gehiegizko eskaintzak edo eskari-inflazioak, herrialde bateko ekonomia-eragileek enpresek ekoitzi dezaketena baino gehiago eskatzen dutenean gertatzen da. Hainbat faktoreek eragin dezakete ekonmiaren hazkunde hori: Enpresak, Sektore-publikoak eta familiak.

Beste aldetik kostuen-inflazioa ere badago non bertan bost teoriak dute oinarri ekonomiaren oinarri dute ekoizpen-baliabideen ordainketa: Natura-baliabideak garestitzearen ondorioa, Soldatak-prezioak kiribilaren ondorio, Soldatak-soldatak kiribilaren ondorio, Merkatuaren ahalmenaren ondorio eta Diruaren prezioaren ondorio.

Beraz, ondorioztatu deezakegu ekonomian eragin negatiborik ez edukitzeko inflazioa kontrolatu beharra dugula, nahiz eta horrek ahalegin asko ekarri gizakioi asko gustatzen zaigulako dirua izatea.

Diruaren Erabilpena

Dirua K.a V eta VII mende bitartean hasi ziren txanpon moduko gauza batzuk fabrikatzen trukeak eta salmentak egiteko. Izan ere dirua asmatu haurretik dena trukez egiten zen antzinan, adibidez: antzinan merkatuetan herritar batek zerbait erosi nahi baldin bazuen adibidez txerri batzuk, saltzaileari balio berbereko beste gauza bat eman beharko lioke, adibidez kasu honetan behi bat ondo egongo litzateke.

Esan dezakegu naiz eta antzinan behiz edo beste gauza material baten bidez egiten zituzten trukeak ez direla hain ezberdinak gaur egungo ekonomian egiten diren mugimenduekin, izan ere antzinan trukeak egiten ziren eta gaur egun egin den gauza bakara izan da truke horiek erraztu paper eta txanpon batzuen  bitartez.

Diruaren asmakizun hau ez da guztiz honerako izan, izan ere bere gauza txarrak ere baditu, adibidez denborarekin dirua faltsifikatzeko gai den jendea agertu da, izan ere azken batean paper puxka bat delako, eta horrek ekonomian arazo asko ekarri ditu. Beste arazo oso argi bat ikusi dezakegu 1929ko Nueva York-eko burtsaren erorpenarekin, burtsaren erorpen horrek ikaragarrizko arazoak izan zituen, izan ere diruak erabateko balio galdu zuelako, horren adibide oso on bat bezala da nola gaizkile batzuek gizon batek zeraman maleta diruz beteta hartu eta lapurtzen zuten baina dirua hartu beharrean maletarekin bakarrik geratzen ziren, momentu hartan maletak dirua baino balio gehiago zuelako.

Industriari buruzko hausnarketa.

Industria 4. motako ekimenak herri aurreratu nagusietan eta ingurunetan sortu direnak aztertu ondoren, artikuluak haren kontzeptua mugarriztatu eta garrantzi potentziala analizatzen du. Horretarako, Industria 4. paradigma iraultza edo aldaketa tekno-ekonomiko nagusiez arduratu da Erabilgarritasun Orokorreko Teknologia. Ondoren, INBENZHAP proiektuaren barruan garatutako marko analitikoa erabiliz, Industria 4.ri dagokionez Euskal Autonomia Erkideko industrien egoera erreala aztertzen da, hari begira dauden itxaropenak eta prestaketa kontuan hartuz. Azterketa horren arabera, euskal enpresen erronka nagusia ez da teknologikoa, eta alderdi teknologikoak eta ez-teknologikoak bilduz, bezeroentzako baliozko ekarpen bide berriak erator daitezke. Aurreko guztitik ateratzen diren ondorioak eta Industria 4. klabean euskal industria garatzeko eta eraldatzeko gomendioak eskaintzen dituzte. Azkenik, hau guztia aztertu ondoren ikusi daitekeena da, euskal industria aurratua dagoela eta egunero gauza berriagoak bilatzen dituztela.

Industria pizkundea eta manufaktura aurreratua.

Lan honetan, fabrikazioa eta bereziki, fabrikazio aurreratua oparotasun nazionalaren oinarria izatearen arrazoia aztertzen dute. Halaber, bai zerbitzu- eta manufaktura-jardueretan bai enpresetan eta gizartean eragina izango duten funtsezko teknologien bilakaera eztabaidatuko da; produktibitatea, gaitasunak, lanpostuak, antolatzeko moduak eta balioa sortzeko jardueren kontzentrazio eta sakabanaketa globala hobetzea eragingo duten teknologiena, hain zuzen.

Ondorioztatzen denez, konplexutasun ekonomiko handiko herrialdeetan, garapen teknologikoek oparotasun nazionalean eragin positiboa izango dute, betiere politika egokia ezartzen bada eta horri eusten bazaio; bereziki, goi-mailako kualifikazioa duen behar adinako eskulana garatzeari dagokionez. Konplexutasun ekonomiko txikiko herrialdeen kasuan, ikuspegia zailagoa da, eta, konplexutasun ekonomikoa azkar areagotzeko politika arrakastatsu bat ezarri ezean, baliteke oparotasun nazionala murriztea eta horrek beren gaitasunak egokitu ez dituzten pertsonengan, langabezia-tasa handia dutenengan, eragin negatiboagoa izatea beherantz doan lan-eskaera txikiko testuinguruan.

ORONAK %6,7 HANDITU DITU SALMENTAK 2016AN

ORONAK %6,7 HANDITU DITU SALMENTAK 2016AN.

Igogailuen kooperatiba honek, salmentak %6,7 handitu zituen 652 miloi eurora ailegatuz, 12.700 igogailu saldu zituen iazko urtean. Oronako langileak, kopuru hauek ondo daudela onartzen dute, baina ez dute bere enpresa handitzeaz utzi nahi eta langile berri eta gazteak behar dituztela adirazten du Xabier Mutuberriak, Oronako zuzendari nagusiak.

Hernaniko Orona Ideon egindako bazkideen urteko batzarrean gauza asko eztabaidatu eta erabaki zituzten, adibidez pixka bat gorago esan dudana. Beste alde batetik, proiektu berriei buruz ere hitz egin zuten Oronako langile eta zuzendari hauek. Zuzendaritzak Orona-UE proiektua aurkezten zuen, zeinaren asmoa baita kooperatibak Europan daukan hedapena handitzea. Beraien helburu nagusia kooperatiba handitzea da, horregatik, Norvegiako konpainia bat erosi zuen kooperatibak eta 27 miloi euro fakturatzeaaurreikusten du enpresak.

Fabrikazio sistema bat ere ezarri dute Oronako zuzendariek hernaniko lantegietan, «Aldi berean enplegua sortzea eta etorkizunerako giltzarri gisa lehiakortasuna hobetzea lortu nahi da». Munduan zehar dauden 250.000 igogailu orona enpresak egin eta sortutakoak dira eta hortik %10 Hernaniko Orona enpresak eraiki eta saldutakoak dira.

Zenbaki makroekonomiko guztiek hobera Europar Batasunean.

Berri onak datorzkigu Bruselatik. Baikortasuna da nagusi Bruselako eurogunean, zenbaki makroekonomiko guztietan hobera doalako Europako Batasuna. Hazkundeak erritmoa handituko omen du herrialde gehienetan, eta jaitsi egingo omen dira langabezia eta defizita.

Europako hazkundearen bosgarren urtean sartzu gara eta diru politika hoberenengatik, negozio sendoengatik, eta kontsumitzaileen konfiantzaren eta nazioarteko merkataritza hoberenagatik.  Badago beste eragile bat ere; orain arte Europak izan duen ziurgabetasuna desagertzen ari dela pixkanaka-pixkanaka, politikan bai Herbeeretan eta Frantzian eskuin extremistak ez irabazteak asko ekarri du Europaren lasaitasunerako.

2017a ez ezik, 2018a ere urte txukuna izango dela espero du Bruselak. Langabeziak jaisten jarraituko du, Inflazioak, berriz, gora egingo du.

Horrek esan nahi du berotze fasean sarturik dagoela Europa eta Inflazioaren gorenera ez iristeko Euroguneak eta baita herrialde bakoitzeko gobernuek eta agintariek neurriak hartu beharko dituztela.
Orain ez dute diru askorik sartu beharko estatuetan, jadanik nahikoa diru badagoelako estatu horietako ekonomietan, orain hori mantentzen saiatu behar dute. 

Enpresei sozietate zerga leuntzeko kanpaina Bizkaian.

Zerga erreforma sakon baten aukera eadierazi dute foru aldundiek, baina udaren ondoren sistema neurtzeko neurriak aurkeztuko dituztela agindu dute. Nola egokituko duten oraindik ez dute adierazi, baina horretan eragiteko saio publikoak martxan jarri dituzte.

Bizkaian antzekoa esan dute foru gobernuak eta Cebek patronalak. Enpresentzat «erakargarriagoa» den lurraldea nahi dutela eta hori lortu ahal izateko, sozietate zerga arintzeko eskaerak martxan jarri dituztela.

Egun batzuk lehenago Londresen entzundakoaz aprobetxatu zuen Cebek patronalak egoerari buruz duen iritzia emateko. Iñaki Garcinuño Bizkaiko patronaleko presidentea erabat ados dago Rementeriarekin. Beraien ustez balizko zerga erreforma batek ez luke bilketa handitzeko helburua bakarrik  izan behar,  kontuan hartu beharko lituzkeela enpresak dituen ondorioak.

Cebekeko buruzak ez zituen aldaketak zehaztu, baina argi utzi zuen  zeri begira dabiltzan erreforma horretan. Patronalarentzat, inguruaren araberako baldintzak jarri behar dira. Espainiako egoerari begiratuz  sozietate zergan tasa nominal txikiagoak, ondare zergarik ez lurralde batzuetan eta errenta zergaren gehienezko tasa txikiagoa daude.

Horrekin guztiarekin,  Bizkaiako foru gobernua mugitu egin da eta sozietate zerga leuntzeko kanpaina martxan jarri du

"CORRALITOA" ARGENTINAN.

Argentinar guztiek gogoratuko dute seguru aski 2001eko abenduaren 1ean gertatutakoa, izu eta panikoz beteriko larunbat hura. Ekonomiako ministroak, Domingo Cavallok, abenduaren 3tik aurrera bankuetan gordetako dirua erretiratzeko murrizketak egingo zirela iragarri zuen. Herritarrek euren banku-gordailuetatik diru-kopuru mugatua atera zitzaketen.

Egia esan,1998ko atzeraldian hasi zen dena, langabezia eta pobrezia tasa altuekin hasita, kapitalen ihes edo fuga sendoa, zorpetze azeleratua, finantzaketa iturrien agortzea eta diru erreserben gainbeherarekin amaituz, beste hainbat gabezien artean.

Beste herrialdeetako “Corralitoan” gertatu ez zen bezala,  garai hartan Argentinan bi moneta desberdin zeuden, peso eta dolarra,hain zuzen ere. Biztanleek bi moneta desberdinak nahasita gorderik zeuzkaten banku kontuetan. Kudeaketa ekonomiko eskasa zela eta, zurrumurru bat zabaldu zen, gobernuak pesoaren balioa gutxituko zuen, eta horren ondorioz, jendeak haren kontuan gordeta zuen pesoak balioa galduko zuen. Dolarraren balioa ez zuten ukitu ere egin, Estatu Batuetan dolarraren balioa zehaztua zegoelako.

Egoera honen aurrean, izuaren poderioz, jendeak dolarra eros zezan dirua ateratzera joan zen bankuetara, bankuak egoera larri horretan dolar erreserbarik gabe geratuko ziren, bezeroak dolarrak erosi nahi bazituen, bankuek saltzea beharrezko baitzuten. Gobernuak bai dolarrak eta bai pesoak bankutik ateratzea galarazi zuen urte batez. 2001ko lehen 11 hilabeteetan 18.000 milioi dolar erretiratu ziren banku gordailuetatik, entitateen mesfidantza sendoa zela eta.

Azkenean, gobernuak kontu guztiak eraldatu zituen eta dolar moneta guztiak pesoan bihurtu zituen, herritarrei diru guztiaren jabetza kendu zieten eta balio gabeko peso monetak bakarrik itzuli zieten. Bihurgarritasunetik lehenago aterako balira, “Corralitoa” diru emisioaren bitartez saihestu zitekeen.

Duela urte gutxi bizi izandako beste “Corralito” batzuk ere daude, adibidez, 2013an Chipren jazotakoa, Europar Batasunean izan zen lehen “Corralito” partzial ezaguna, eta ahaztu gabe ere, Greziako “Corralitoa”, Europako zorren-krisian zehar, 2015ean gertatu zena. EBZ-k greziaren erreskatearen itzultze epea luzatzeari uko egin zionean.

_aneetxx

KRISIAREN ARAZOAK HAURRETAN

Krisialdi bat gertatzn denean, gehienok guregatik eta gure familian pentsatzen dugu, eta zer gertatzen da haurrekin? Baina hori azaldu baino lehenago zer den krisia espikatuko dizuet.

Krisiak herritarren bizitzeko baldintzetan eta baita ere pobrezian dauka,ondorioak testuingurtzeko inportanteak dira ondoriak. Baita ere kontuan hartu beharra dago krisiak ez digula guztiei berdin afektatzen lekuaren arabera; krisiaren aurretik  gobernuak ematen ari diren erantzun ezberdinek herritarrak krisiaren eraginetatik babesteko modu ezberdinak.

Gainera krisia ez da inza berdina guztientzak. Nahiko agerikoa da ondorio oso larriak eragiten dituela bereziki zaurkorrak diren herritat bizi kalitatean, eta talde horien artean haurrak daude. Haurren taldea pobrezia eta gizarte bazterketa arrisku gehien duenetako bat da, berak duen mendekotasuna oso inportantea da.

Unicefek argitaratutako ikerketa batean jartzen duenez “haurrak krisiaren azken erantzuleak dira eta, hala ere, haren ondorioak beste gizarte taldeek bezain beste edo gehiago pairatzen ari dira. Baina haienganako eragina ez da asko, krisiari eta haren ondorioei aurre egiteko ahalmen (banakakoa eta taldekoa) gutxien dutenak diren arren”. Datu batekin adieraztearren, krisiaren erantzuleak ez dira, une honetan EAEn jaiotzen den haur bakoitzari 3.263,64 euroko zor publikoa dagozkio.

Nire ustez datu hauetan azaldu dizuezan bezala krisi garaian jende asko ez duela haurretan pentsatzen; laguntza gehiago izan behar dituzte gure ondorengoak izango direlako eta modu filosofiko batean jarrita, gure espezieak aurrera jarrai dezadan.

Hartutako informazioa:
 http://www.ararteko.net/RecursosWeb/DOCUMENTOS/1/1_2968_1.pdf

Ekonomia feminista.

Ekonomia ikusteko modu berriak sortzen ari dira. Esaterako, feminismoaren eraginez, ekonomian orain arte neurtu izan ez diren beste parametro batzuk neurtzen ari dira. Feminismoa emakumeen esperientzian oinarritutako eta iraganeko eta gaur egungo erlazio sozialak kritikatzen dituen teoria sozial eta praktika politikoen multzo bat da. Gehienbat, feminismoak gizonen eta emakumeen arteko eskubideen ezberdintasuna kritikatzen du eta emakumeen eskubideen sustapena aldarrikatzen du. Feminismoa ekonomiarekin lotu, eta “ekonomia feminista” kontzeptua edo mugimendua sortu zen.

Ekonomia feminista XX.mendearen bigarren erdialdean indartzen hasi zen mugimendua da, eta indartze hori batez ere mendebaldeko emakumeen eskutik etorri zen. Izenak dioen bezala, ekonomia feminista ekonomiatik eta feminismotik dator, eta horrez gain, lotura handia du diziplina soziologiarekin, antropologiarekin eta politikarekin.

Ekonomia feminista errealitatearekiko ikuspegi kritikoa da. Hau da, ezberdintasun sozialak eta genero ezberdintasunak salatzen ditu. Ekonomiako hainbat kontzeptu zalantzan jartzen ditu eta errealitatea aldatu nahi du. Gizarte eta mundu justu eta berdinaren alde dago, eta egoera aldatu nahi du.

Mugimendu honen kezka nagusien artean munduan dauden eta areagotzen ari diren ezberdintasunak daude, bereziki emakumeek eremu guztietan eta, batez ere, eremu sozioekonomikoan dituztenak. Genero ezberdintasunak identifikatu eta aztertzea beharrezkoa da, eta horretarako, analisi ekonomikoak datuetan oinarritzen dira. Ekonomia feministak gehien landu duen gaia lanaren ingurukoa da, eta lan kontzeptuaren erabilera bera ere zalantzan jarri du. Per capita errenta bezalako adierazleak ez dira egokiak ongizatea neurtzeko, merkatuan bakarrik oinarritzen baitira. Merkatua ordea, ezingo litzateke bakarrik moldatu, enpresek izugarrizko soldatak ordaindu beharko lituzketelako.  Kapitalismoak ez luke gehiago iraungo ordaindu gabeko lanik egongo ez balitz, esaterako etxeko lanak edo zaintza. Baina lan hauek analisi ekonomikoetatik kanpo gelditu direnez, ordaindutako eta ordaindu gabeko lanen arteko loturak ere aztertu gabe geratu dira.

Ekonomia feministak, etxeko lanek eta zaintzak duten balio ekonomikoa zein den jakiteko ikerketa bat egin zuen. Horrela, gizon eta emakumeen artean lanak banatzerako garaian dagoen desoreka ikusi zuten.

Kalkuluak egiteko, 2015eko soldatak hartu zituzten kontuan, eta etxeko lanak eta zaintza ordainduko balira, orduko zazpi euro gordin kobratuko luketela kontatu zuten. Halaxe balitz, Barne Produktu Gordina, gutxienez %23,4 igoko litzateke, hau da, urtean 50.321 milioi euro. BPG-aren bi heren emakumeek osatuko lukete, eta beste herena gizonek. Ikerketaren arabera, emakumeak egunean hiru ordu eta 54 minutuz aritzen dira etxeko lanetan eta zaintzan, eta gizonak berriz, bi ordu eta bi minutuz. Etxean berdin arituko balira, emakumeek eurotan %25 gehiago irabaziko lukete.

Horrenbestez, gizon eta emakumeek egunero etxeko lanetan ordu kopuru bera egingo balute, emakumeak lan munduan aritzeko denbora eta aukera gehiago izango lituzke. Eta denbora horretan ordaindutako lanen batean arituko balitz, urtean 2.759 euro gehiago irabaziko lituzke.

Beraz, argi dago etxeko lanetan eta zaintzan ere, beste mila arlotan bezala, emakumeen eta gizonen artean alde handia dagoela. Emakumeek eta gizonek ordu berak igaroko balituzte etxeko lanak egiten, emakumeek denbora gehiago edukiko lukete kobratutako lan bat egiteko, eta beraz, diru gehiago irabaziko lukete. Arazo honez gain, beste hainbat eta hainbat traba dituzte emakumeek ekonomia eta lan munduan. Esaterako, oso nabarmenak dira zenbait enpresetan soldata ezberdintasunak edo lan egoera ezberdinak. Begi bistan da egoera aldatu beharrean dagoela, ekonomia feministak proposatzen duen bezala. Baina aldaketarako ezinbestekoa da ekonomiaren analisia merkatuetatik areago eramatea, eta, horrekin batera, helburu ekonomikoak aldatzea.

BIZTANLERIA EZ-AKTIBOA

Interneten irakurri dudanaren bidez jakin dut Euskal Herriko biztanleria aktiboa gero eta baxuagoa dela, orain biztanleriaren %44a biztanleria ez-aktiboa da eta portzentai hori jaisten jarraitzen baldin badu, arazo bat izan daiteke lan eremuan.

Hori gertatu izanaren arrazoiak biztanleriaren zahartzea eta jendeak lana bilatzeari uztea dira.
Biztanleria zahartu egiten denean jubilatu egiten da eta gainera orain jendea gero eta lehenago jubilatu egiten da, orduan jende gutxi sartzen da lan eremuan eta asko atera. Eta beste arrazoia da, jendeak lana bilatzeko gogoak galtzen dituela, hau da, orain lana aurkitzea oso zaila da eta jendeak denbora asko pasatzen du lan bila, azkenean nekatu egiten da eta bilatzeari utzi egiten dio.

Biztanleria ez-aktiboa geroz eta handiagoa izateak arazoak ekarri ditzake lan-eremuan eta horren ondorioz ekonomian ere. Jendea lan bila ibiltzen da eta enpresek ez dituzte lanerako artzen baina iritsiko da egun bat pertsona horiek beharrezkoak izango direna eta lan egiteko prest ez baldin badaude enpresek ezingo dute ekoitzi.

Honekin guztiarekin esan nahi dudana da langabezia ez dela batere egokia inorrentzako, ez sufritu egiten dutenentzako eta ezta ere enpresentzako, horrek gero bere eragina duelako.

Banku dirua

Banku dirua aurrerapen handia izan da eta dirua modu seguruan eta edozein lekutan edukitzeko gaitasuna ematen digu. Diru fiduziarioa dugun momentutik, gu paper edo burni zati bati balioa ematen diogu horren truke zerbait lortuko dugula ziur gaudelako eta sistema honetaz fidatzen gara. Diru mota honek diru birtuala edo banku dirua edukitzeko aukera eman zigun. Papera batez fidatu beharrean, pantaila batean agertzen diren zenbaki batzuetaz fidatzen gara. Lehen aipatu dudan moduan askoz seguruagoa dagoela esaten digute eta guk hori sinisten dugu, eta edozein lekutan edukitzeari buruz hitz egingo dut.

Lehenengo segurua dela esaten dute. Hori diote lehen maletin bat eramatea segurua zela esaten zuten moduan. Oraindik ez dira kasu asko eman, baina, geroz eta gehiago informatikak haurrera egiten du eta segurtasuna sortzeko, ameza jakin behar da. Informatika haurrera doanez amenaza berriak egongo dira eta geroz eta errazago lapurtuko digute dirua. Gure banku sistema ez da oso egonkorra hori dirudienik harren. Argentina pasa zen moduan gure ekonomia sistema erraz eror daiteke eta sekulako krisi batean sar gaitezke.

Edozein lekutan edukitzearen akatsak oso errazak dira  ikusten, pertsona askori gertatzen zaiolako. Dirua fisikoa ez denez, “min” gutxiago egiten digu gure txartela erabiltzea ordaintzeko gastatu ez dugula ematen duela. Horrela gazte eta eldu asko miserian egon dira ez direlako konturatzen hori dirua dela eta balio asko duela.

Gazteen lana

Gaur egun lana bilatzea ez da erreza, enpresek langile kualifikatuak bilatzen dituzte eta robotek geroz eta lan gehiago egiten dituzte. Enpresa askok robotak erosten dituzte lana azkarrago eta prezisio handiagoarekin egiten dutelako, baita ere, ez dira gaixorik, aurdun… jartzen eta 8h baino gehiago egon daitezke lanean. Karrera oso bat bukatuta eduki harren eta milaka master eduki izan arren lana aurkitzea oso zaila da eta are gehiago gaztea bazara.

Gazteek oso zaila daukagu lana aurkitzeko, pertsona desordenatuak eta esperientzia gabekoak garelako, baina ziur aski, elduek baina gogo gehiago ditugu lan egiteko gure kapritxoak ordaintzeko. Ni pertsonalki lana bilatzen egon naiz eta ez dut aurkitu nire ikasketekin bat egiten duen lanik eta ez dut aurkitu ere ordainketa minimo bat duten lanik. Hau da: lan gutxi batzuetan ikasketekin eta gutxi gora behera gustukoak dituan lanak aurkitu ditudanean, ordaintzen zuten dira ez zetorren bat lan orduekin, egin beharreko esfortzuarekin, nik egin beharreko bidai luzearekin…

Nire ustez metodo berezi bat egon beharko legoke, gazteek lana erraz aurkitzekoa eta horrela lan bila dagoen edozein gazte, lana aurkitzeko modu erraza izango zen. Baita ere enpresa buruei eskatuko nieke pixka bat eskuzabalago izatea eta lan errazetan edo gazte batek egin dezakedan lanetan, gazteak hartu lan postu hori betetzeko.

ETA HIL ONDOREN, ZER?

ETA HIL ONDOREN, ZER?

Bizitza honetan, dena ez da justua. Batzuk diru askorekin hiltzen dira, beste batzuk dirurik gabe.. batzuen nahia, dirua aurreztea da eta ondorengoei banatzea, beraien herentzia jaso dezaten. Besteen nahia, beraiek bertan gastatzea da, bizitza aprobetxatuz. Hala ere, mila eta milaka ume, gazte nahiz eta heldu hiltzen dira dirurik gabe, gorpua jasotzeko kaxa ezin erosiz.

Pertsona bat hiltzen denean, oso garestia izaten da gertaera ordaintzea. Dena negozio bat dela argi dago. Beharrezkoa al da hainbeste eskela idaztea? Beharrezkoa al da kaxan hainbeste diru gastatzea? Eta makillajean, arropan, lore sortetan, beilatokian … ? garai batean hildako gorpuak etxean geratzen ziren eta familia bakoitzaren etxera joaten ziren hildakoa ikustera. Modu honetan, ez zuten dirurik gastatzen tanatorioan, ezta makillajean ere. Gainera, lurperatu egiten ziren gorpuak eta lurperatzeko eremu hori ez zen gaur egun bezain garestia. Oraingoan, modan dago erraustea, hau da, gorpua erretzea eta autxa bihurtzea. Bai, denak modak dira, baina ez da justua norbait hiltzean 3 500€ gastatzea gertaera honetan. Dena negozio bat dela iruditzen zait niri. Esan dudan bezala, egungo media 3 500€ gastatzea da, eta badago jende asko dirurik ez duena.

Honez gain, badaude beste zenbait gastu. Zorrak baditugu adibidez, hiltzean diru guztia kentzen digute, eta zer egin gorpu hilarekin? Buru hauste handia izaten da kasu askotan. Gainera, gaur egun herri zein hiri askotan, ez da terrenorik geratzen gorpua lurperatzeko, beraz, terrenoaren prezioak asko igotzen dira. Are gehiago,  hilobiek ere beraien gastua izaten dute. Familia bakoitzean, izen abizenak idatzi behar dira jakiteko hilobi bakoitza norena den eta hori oso garestia izaten da. Beraz, komenigarria izaten da diru apur bat aurreztea hil aurretik, hildakoan ordaindu beharrekoak ordaindu ahal izateko.

Honen arazoa da, denok hiltzen garela, beraz kontsumoa konstantea izaten da, gorpua erraustu zein hilobiratu. Kontsumoa altua denez, prezioak altuak mantentzen dira, eta enplegua ere altua da. Eskaintza agregatuak adierazten du zer ekoizpen-kantitate saltzeko prest leudekeen enpresak batez besteko prezio eta ekoizpen-kostu jakin batzuetan. Kasu honetan, eskaintza agregatuak erabakitzen du adibidez zenbait kaxa ekoitzi eta zein prezioetan saldu egoeraren arabehera. Gainera, sektore publikoak ez du eraginik izaten gai honetan. Gastu hauek ordaintzeko, moneta erabiltzen da Europan eta hildakoen kopuruaren arabeherakoa izango da eskaria. Hiltzen garen momentuan, gastu minimo bat badugu, erraustea edo lurperatzea soilik bada ere.

EUROPAKO SITUAZIO POLITIKO-EKONOMIKOA

EUROPAKO SITUAZIO POLITIKO-EKONOMIKOA

Gaur egun Europaren moneta larrian dago. Hainbat herrialdeek eurotik irtetearen erabakia pentsatzen ari dira, Erresuma Batuak jada euroaren kanpo dago, eta mugimendu honen ondorioz beste herrialdeek erabaki bera egiteko dudatan daude. Erresuma Batuaren erabakia euroaren desagerpena bultzatzeko faktore bat da, baina politikak ere garrantzi handia dauka. Holandak orain dela gutxi bere hauteskunde orokorretan eskuin muturraren garaipena saihestu du gutxiagatik, Holandak euroan garrantzia du ekonomikoki botertsua da eta. Frantziak ere eskuin muturraren garaipena mehatxuan dago, eskuin muturrak irabaziz gero eurotikan kanpo joango da. Ondorioz faktore politiko eta Erresuma Batuaren irteerak euroaren ekonomia boterea galdu dezake eta euroko beste herrialde batzuk kanpora joanaz euroa desagertzea. Euroa desagertuz gero euroan dauden herrialde guztiak beraien moneta propiora bueltatu beharko dute.

BREXIT-a

Brexit-a Erresuma Batua Europar Batasunetik irtetean datza, Britania Handia nahiz Ipar Irlanda Europatik ateratzeak nahiko aldaketa sozial eta ekonomiko ekar ditzake. Aldaketa hauek bi kolpe handi ekarriko lizkioke Britania Handiari, hasteko lehendabiziko kolpea soziala izango litzateke, irteera hau modu demokratikoan aukeratu izanak, jende asko arrituta utziko lukeelako eta baita izutua ere. Bigarren faktorea edo kolpea eta garrantzitsuena ekonomikoa izango litzateke.

Aldaketa honek Erresuma Batuaren merkataritza harremana Europar Batasunarekiko guztiz aldatuko lituzke eta horrek hainbat gorabehera ekarriko lizkioke bai Erresuma Batuari eta bai Europari.

Aurreikusita dago, lehendabiziko hilabeteetan shock bat nabaritzea herrialdearen barrenean, baino zenbait urte pasa ondoren, hainbat faktoreek gorakada jasango dutela aurreikusten da. Faktore hauek hurrengoak dira: lan merkatua, kanpo sektorea eta finantza publikoak.

Aldiz, aldakuntza hauek hainbat efektu negatibo izan ditzakeela aurreikusten da, guzti hau libraren balio galtzearekin sortuko da, balio galtze honek berarekin ekarriko duena inflazioa izango da eta horrekin batera langabezia tasaren igoera.

Ondorioz, ikusi dezakegun bezala, aldaketa honek luzera ondorio positiboak ekar ditzake, baina etorkizun hurbilean aldaketa honek hainbat gabezia ekarriko ditu, bai ekonomia ingelesean eta bai herritarrei.